چه چیز را از این ملاقات میتوان انتظار داشت؟ به دیگاه از مسکو در تبصره پیوتر گنچاروف مبصر سیاسی ما و کارشناس مسایل افغانستان توجه فرمائید.
نظر به آن که این ملاقات را اسلام آباد تبلیغ میکند، ملاقات باید به دور تعیین کننده در امر آمادگی طالبان و نمایندگان رسمی مقامات کابل برای مذاکرات مستقیم مبدل گردد. اما مشکل در اینجاست که باوجود اینکه تا برگزاری ملاقات اندکی بیش از یک هفته باقی مانده، در تبصره های شرکت کنندگان مهم ناگهان شرایط مطرح شده که مقصد آنها اینست که اگر این ملاقات به پیشرفت منجر نگردد، پس کسانی که شک و تردید دارند، خواهند گفت که ما به شما قبلاً هشدار داده بودیم.
به گونه مثال، اعلامیه چندی قبل جیمس کلیپیر رئیس اداره ضد استخبارت امریکا را در جلسه استماعیه در مجلس سنا یادوری میکنیم. به گفته او، سال جاری 2016 برای افغانستان سال خاصتاً دشوار خواهد بود و شکست های سیاسی آن را نمی توان مستثنی ساخت.
طالبان مانند گذشته تهدید به بار می آورند و شرایط آنها در باره آغاز مذاکرات پابرجا باقی مانده و هچگونه اشارات به این امر وجود ندارند که در موضعگیری آنها چیزی تغییر کرده است. در اینجا یاداوری این نقطه مهم است که کابل با هرگونه پیش شرط ها از جانب طالبان قاطعانه مخالف است.
جان کیمبل قوماندان نیروهای ناتو در افغانستان به نوبه خود بصورت غیرمنتظره اعلام داشت: امریکا اجازه نخواهد داد، تا طالبان یکبار دیگر به قدرت برسند. بر این باید این نقطه را افزود که امریکایان در باره خروج از افغانستان تجدیدنظر نموده و تعداد نامعلوم افراد پیاده بحری را به افغانستان بر گشتانده است.
گمان نمی رود که چنین اعلامیه های اشخاص که راجع به اووضاع در افغانستان معلومات بیشتر نسبت به خود افغانان دارند، امید به فردای بهتر را افزایش خواهد داد. از همینرو اعلامیه معاون وزارت خارجه پاکستان راجع به اینکه «همه گروپ های طالبان میخواهند در مذاکرات با کابل تحت رهبری واحد شرکت ورزند» بیش از حد جسورانه معلوم میشود، اگر آن را «مملو از خوشبینی مشکوک» توصیف نکرد.
چیزیکه اولتر از همه در ذهن ادم خطور میکند — اینست که اسلام آباد لاف می زند. چرا نه؟ پاکستان مانند گذشته متحد دوست داشتنی امریکا و چین محسوب میشود که به او در همه چیز کمک میکنند. طوریکه اسحق گیلانی سیاست دان افغان دقیقاً اشاره کرد، "پاکستان — هنوز گل سر سبد امریکا است". از همینرو امیدداشتن به اینکه واشنگتن بر اسلام آباد به این خاطر فریاد خواهد زد، تا او با کابل در مورد مساله سازماندهی مذاکرات مستقیم «طالبان — کابل» بازی درست پیش برد، این تصور ناشدنی است.
نقاط دیگری در مورد مساله سازماندهی مذاکرات مستقیم «طالبان — کابل» وجود دارند. و ان اینکه مواضع شرکت کنندگان کلیدی ملاقات چهار جانبه، کابل — اسلام آباد — واشنگتن — پیکن، تا چه حد باهم نزدیک می باشند؟
سیاست دانان و کارشناسان افغان، قاعده تاً، این نقطه ملاقات را از نظر می اندازند. ولی، به عقیده پیوتر توپیچکانوف کارشناس روسی و متخصص مسایل پاکستان، این کار بیهوده است. به عقیده موصوف، وحدت نظر امریکا، چین و پاکستان در مورد مساله افغانستان کاملاً مشکل معلوم میگردد:
به مشکل میتوان تصور کرد که پیکن، واشنگتن و اسلام آباد بین خود نسبت به اهداف مذاکرات بین کابل و طالبان موافق می باشند، نسبت به آینده افغانستان، نسبت به تهدیدات موافق هستند که همین اکنون در داخل افغانستان وجود دارند و چگونه با انها مقابله کرد.
او خاطرنشان ساخت، برعلاوه ، در این چارچوب بازیگران خارجی دیگر که در منطقه و بصورت کل در حل مساله افغانستان وزن دارند، شامل نمی باشند. و حذف نمودن آنها از چنین دیالوگ برای آنها مفهوم سیلی بر روی آنها و چلنج های دارد که آنها نمی توانند آنها را اصلاً نادیده بگیرند. از همینرو نباید این امر را مستثنی ساخت که آنها اگر موانع ایجاد نکنند، پس بطور خاص به چارچوب چهارجانبه در مورد مذاکرات مستقیم مساعدت نخواهند کرد.
در اصل، همین موضعگیری متخصص روسی حالا ثابت شده است. به عقیده یک عده کارشناسان افغان، بازگش افراد بحری امریکا به افغانستان و همچنان اعلامیه واشنگتن راجع به سیاست نو در افغانستان — این همه به تحرک فعالیت های مسکو در جهت افغانی مربوط می باشند.
صحبت در قدم اول بر سر تماس های روسیه با طالبان مطرح بحث می باشد. به عقیده کارشناسان افغان، در واشنگتن هراس دارند که مبادا افغانستان و روسیه نقش فعالتر مانند نقش فعال در سوریه بازی خواهند کرد.
به این ترتیب، آیا دور کنونی به دور تعیین کننده مبدل خواهد گشت، یا خیر؟ گمان نمی رود که چنین کاری صورت گیرد.
