در اوان کودتای نافرجام ترکیه رسانه ها و سایت های انترنتی آوازه های را پخش نمودند ٬ که گویا پوتین اردوغان را از مرگ حتمی نجات داد٬ اما تا به حال چنین اسنادی در دست نیست و هیچ یک از مقامات عالی روسیه این آوازه را تایید و رد هم نکرده اند٬ اگر چه بعضی شایعه های وجود دارد که گویا اردوغان در صحبت تلیفونی با و.و. پوتین از وی حتا در مورد تشکری نموده ٬ خوب به هر ترتیب این آوازه نشان دهنده ای هم نزدیکی دو رهبر بعد ازتوقف ۹ ماهه در مناسبات شان است و هم آرزوی بسیار از اتباع دو کشور و جهانیان که می خواهند تغییرات بنیادی در ساختار سیستم سیاسی جهانی بوجود آید٬ می باشد.
خوب وقتی کم مانده که ایشان در سن پترزبورگ باهم ملاقات نمایند٬ این که ایشان چه مسایل را مورد بحث قرار می دهند و قرار معلوم اردوغان با دست خالی به روسیه نمی آید ٬ ما در موقع اش هم تبصره ای خواهیم داشت.
اما همین حال می توان گفت که ملاقات دو رهبر بعد از کودتا در ترکیه صورت می گیرد ٬ موقع که مناسبات ترکیه با جهان غرب کاملاًصدمه دیده ٬ اردوغان امریکا و اروپا را مورد انتقادات شدید قرار می دهد و نا رضایتی خود را از اروپا ٬ منجمله در عدم پرداخت ۳ ملیارد ایروی که برای تامین حیات مهاجرین باید می پرداخت ٬ شدیدآ ابراز می نماید. به گفته اردوغان تا به حال ترکیه ۳ ملیون مهاجر را پزیرفته و در این رستا ۱۲ ملیارد ایرو مصرف نموده ٬ اینکه اردوغان چه گلی را برای غرب در آینده های نزدیک به آب خواهد داد٬ معلوم نیست ٬ نا گفته نماند که اروپا از عملکرد ها و اعلامیه های رجب طیب سخت در هراس است و شما همه خوب می دانند که وضع در قبال مهاجرین در اروپا دارد از کنترول شان خارج میگردد و ترکیه اگر بخواهد٬ می تواند درد سر بزرگ را برایشان در مورد ایجاد نماید.
مسًله دیگری قابل تشویش برای امریکا و ناتو در مناسبات اش با ترکیه٬ حضور قوای بحری شان در بحیره سیاه و پایگاه هوای اینجرلیک شان در ترکیه است. در مجموع بقای ترکیه در پیمان اتلانتیک شمالی هم برای ترکیه و هم برای ناتو زیر سوال است٬ اگر چه بعضی از ناظرین فکر نمی کنند که تا حد زیادی ناتو در مورد تشویش نماید٬ چون به نظر ایشان شرکت ترکیه در ناتو در قدم اول برای خود انقره از اهمیت زیادی برخورددار است و موجودیت ناتودر بحیره سیاه به نفع ترکیه محسوب می گردد. من شخصا با چنین نقطه نظر چندان موافق نیستم ٬ خوب به هر ترتیب.
باید یاد آور شد که انقره نه تنها در کودتای نظامی ناتو و امریکا را مقصر میداند و اردوغان کاملاً مطمین به این است که اگر گیریم نیرو های هوای مستقر امریکا و ناتو در میدان هوای اینجرلیک٬ که در آن قوای هوای ترکیه نیز مستقر است٬ کودتای نظامی قوای هوای ترکیه را برنامه ریزی نکرده اند٬ اما امکان ندارد که از که ازپلان چنین کودتا در جریان نبوده باشند ٬ چوان قوای هوای ترکیه کاملا با قوای هوای ناتو در تماس و مشوره مستقیم قرار دارد. بی جهت نیست که این پایگاه در این هفته در محاصره قوی نیرو های ضربتی وزارت داخله ترکیه قرار ګرفت و ۷۰۰۰ نظامیان مسلح ترکیه در این عملیات سهم ګرفتند٬ ایشان در قدم اول دروازه های خروجی و دخولی را مسدود نمودند. همزمان تعدادی زیادی از مردمان این شهر با شعار های ضد امریکایی به خیابان ها برآمدند.
طبعاً در ترکیه امروز اوضاع کاملا وخیم است وبه نظر ناظرین خطر کودتاهای بعدی هنوز بسیار زیاد است ٬یگانه حامل که باعث ناکامی این کودتا گردید٬ تظاهرات و ایستادگی مردم در مقابل کودتا چیان بود ٬ که عمدتآ از طرفداران حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان بودند ٬ اینکه امروز بیشتر از همه اردو غان پاکسازی مطبوعات٬ رسانه ها٬ پوهنتون ها و سایر نهاد های مدنی جامعه را که از سکولاریزم حمایت می نمایند٬ روی دست گرفت ٬ کاملا واضع است. وی آنقدر از نیرو های نظامی کشور در هراس نیست که از جنبش های مردمی. وی هراس آنرا دارد که مبادا در صورت بروز کودتای بعدی نظامیان پشتببانی این قشر جامعه را حاصل نمایند. در مجموع اردوغان به این باور نزدیک شده که دموکراسی و آزادی های اتباع در شرایط موجود در جامعه یکی از خطرات ایست که میتواند ثبات را در کشور متزلزل سازد و حالت فوق العاده برای سه ماه به همین خاطر اعلان گردیده ٬ درین مدت زمان اردوغان و تیم وی حد اکثر تلاش خواهند کرد که با این نهاد های دموکراسی در کشور ودعا نمایند و موقع را غنیمت دانسته جهت سرکوبی شان برآیند. بناً مناسبات دوستانه با اروپا امروز به نفع اردوغان به هیچ وجه بوده نمی تواند ٬ چون جامعه اروپا کاملاً خواستار نرمش از وی بوده و نمی تواند با چنین سیاست اش آشتی نماید.
از طرف هم غرب در معمای سیاسی با چنین روش اردوغان قرار گرفته و هم نمی تواند نارضایتی های خودرا در نزدیک شدن اردوغان با پوتین کتمان نماید و از طرف هم همتاهای غربی وی قادر نسیتند که منانع نزدیکی چنین مناسبات گردند. اردوغان اصلا از تماس با رهبران کشور های غرب اباُ می ورزد ٬ سفر اردوغان به روسیه در نهم ماه اگست و سفر پوتین به انقره بتاریخ ۳۱ ماه اگست نگرانی های زیادی را در غرب ایجاد نموده ٬ همچنان در پهلوی تاًمین روابط دیپلوماسی و سیاسی٬ پروژه های بزرگ اقتصادی بین دو کشور ازقبیل تمدید لوله گازاز طریق بحیره سیاه و همچنان اعمار استیشن برق اتومی « اکویو» در ترکیه که از اهمیت بزرگ برای هر دو کشور برخوردار است ٬ حساسیت غرب را برانگیخته٬ طبعا مسکو به این پیشرفت ها بسنده نمی کند و خواهان قدم های بلند تر از جانب ترکیه در تاًمین مناسبات نیک اش با این کشور میباشد٬ برای مسکوقابل اهمیت است تا روابط بین ترکیه و پیمان اتلانتیک شمالی برهم بخورد. زمزمه های خروج ترکیه از ناتو با ګذشت هر روز بلند تر میگردد اگر چه امروز از یقین دور به نظر می رسد٬ اما در صورت خروج ترکیه از پیمان اتلانتیک شمالی٬ بعید نیست که پیمان بزرگ نظامی بین کشور های روسیه٬ چین ٬ترکیه ٬ایران٬قزاقستان و سایرکشور های آسیای مرکزی ایجاد ګردد٬ این امر ازیک طرف تعادل قوه ها را در بیلانس امنیت جهانی تاًمین می نماید و از طرف هم ناتو را وادار خواهد ساخت تا از دست درازی ها و یکه تازی های خود دست بکشد.
منافع همه کشور های نامبرده در منطقه با هم گره خورده چه پروژه راه ابریشم که چین پیشنهاد می نماید ٬ چه اتحاد ایرو آسیا که روسیه برنامه ریزی نموده ٬ چه سازمان همکاری شانهای و یا هم سازمان قرارداد امنیت دستجمعی و چه هم سایر پروژه های بزرگ منطقوی. همه این کشور ها بخش بزرگ جغرافیای آسیا واروپا را تشکیل می دهند و در مناسبات نزدیک باهم کاملاً ذینفع استند٬ بی جهت نیست که می گویند نورسلطان نظربایوف ریس جمهور قزاقستان و الهام علی یوف رییس جمهور آذربایجان در تاًمین مناسبات بین پوتین و اردوغان وساتط نمودند. البته این طرح امروز در مورد ایجاد پیمان نظامی٬ بین کشور های نامبرده ٬فرضیه ای بیشتر جلوه نمی کند٬ اما جهان در حال چنان تحولات شگفت انگیز است٬ چیزی را که دیروز تصورش را نمی کردی و فانتزی می شمردی٬ امروز به واقعیت تبدیل می گردد و چیزی که امروز خواب و خیل بیش نیست٬ فردا ممکن به واقعیت بپیوندد.
بی جهت شی جین پینگ در محفل به مناست بزرگداشت از۹۵ سالګرد حزب کمونست چین نگفت که: «جهان در معرض تغییرات بنیادی قرار دارد ٬ ما می بینیم که آهسته آهسته اتحادیه اروپا از هم پاشیده می ګردد٬ مثل اقتصاد امریکا ٬ این همه باعث ایجاد ساختار جدید جهانی می گردد ٬ دیگر هیچ وقت مثل صابق باقی نمی ماند ٬ بعد از ۱۰ سال ما انتظار نظم جدید جهانی استیم ٬ که اهمیت کلیدی را روسیه و چین در آن خواهد داشت »
شی جین پینگ در ادامه صحبت های خود پیشنهاد مهمتر از همه را کرد و پیش از انکه پیشنهاد نماید٬ توضیع نمود که هیچ کسی بالای روسیه فشار وارد نمی کند و خواهان جواب فوری را از وی ندارد٬ اما ما حال عمل کرد های تعرضانه امریکا را می بینیم ٬ من فکر می کنم که روسیه و چین می توانند پیمان را ایجاد نمایند که ناتو در مقابل اش ناتوان باشد ٬ اما این پیمان می تواند جلو پیشروی های امپریالیستی غرب را بگیرد. حال شما خود قیاس نماید ٬ رهبران چین که همواره در لفافه صحبت می کردند و هیچ گاه ای با چنین سراحت اظهارات ای را صادر نمی کردند ٬ اما امروز صاف و پوست کنده خواهان چنین پیمان با روسیه می شوند ٬ بنآ با موقف ایکه امروز اردوغان دارد ٬ بعید نیست که در قدم اول از بیمان اتلانتیک شمالی پای خارج نماید و قدم های بعدی اش را کاملآ میتوان سنجش نمود.
.
