در این گزارش آمده است، حجم زمین های که زیر کشت کوکنار در افغانستان رفته است به میزان 28 هزار هکتار یعنی "63 درصد" افزایش یافته است و این سطح کشت کوکنار در افغانستان یک رکورد جدیدی از زمان آغاز نظارت سیستماتیک (سال 1994) این کشور در سطح جهان قایم نموده و رکورد پیشین آن که به 104 هزار هکتار یا 46 درصد را شکسته است.
کشت کوکنار، اعتیاد به مواد مخدر حالا در افغانستان مانند یک سونامی خاموش گروگان حکومت و مردم افغانستان را گرفته و زندگی مردم این کشور را روز به روز به سوی تباهی می کشاند.
برای این که بتوانیم علت های رشد کشت کوکنار و ازدیاد شمار معتادان را در افغانستان بدانیم، خبرنگار ما با کارشناس مسایل مواد مخدر، وکیل و کارمند عالی رتبه وزارت مواد مخدر مصاحبه نموده است که تقدیم شما می نماییم:
ذبیح الله دائم مشاور وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان در گفت و گو با خبرگزاری اسپوتنیک گفت: نسبت به سال 2016 در سال 2017 تولید مواد مخدر 87 درصد افزایش یافته است.
مشاور وزارت مبارزه با مواد مخدر گفت: در سال 2016 مقدار 4800 تن تریاک در افغانستان تولید شده بود، که این مقدار در سال 2017 به 9000 تن رسید. همچنین کشت خشخاش در حدود 63% افزایش یافته است. در سال 2017 تقریباَ 328000 هکتار زمین زیر کشت مزارع کوکنار قرار دارند، که در تاریخ افغانستان به این پیمانه کوکنار کشت نشده بود.
او عوامل افزایش کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان را چنین بر شمرد:
عامل اول: تقاضا در منطقه — نزدیک به 15 تا 20 میلیون معتاد تنها در منطقه زندگی میکنند، که این خود یکی از فشارهایست که با عث افزایش کشت در نقاط مختلف افغانستان می شود.
عامل دوم: مشکلات امنیتی — در ساحات که چالش های امنیتی بیشتر است کشت و قاچاق مواد مخدر افزایش یافته است.
عامل سوم: عامل عمده و مهم — نفع بزرگ مافیای مواد مخدر — نظر به سروی های 2012-2013 عواید سالانه مافیای مواد مخدر از 5 تا 70 میلیارد دالر است، که نزدیک به 5 تا 30 درصد آن به کشاورزان میرسد، 95 تا 97 درصد آن به مافیای که در بیرون از افغانستان بسر میبرند، می رسد.
آقای دائم در پاسخ به سوال خبرنگار اسپوتنیک در مورد این که چرا نیروهای خارجی در افغانستان در قسمت منع کشت و قاچاق مواد مخدر کمک و همکاری نمی کنند، گفت:
«چالش مواد مخدر را نمی توان تنها به کشور امریکا و یا بریتانیا اختصاص داد».
به نظر وی، تنها این کشور ها نباید در این زمینه مبارزه کنند. مشکل مواد مخدر یک مشکل جهانی است و به یک مبارزه جدی و همگانی تمام کشور ها نیاز دارد.
آقای دائم امیدوار است، که تمام کشورها از جمله روسیه، کشورهای آسیای میانه، اتحادیه اروپا و کشورهای عربی در قسمت منع کشت و قاچاق مواد مخدر سهم فعال داشته و برنامه های برای کشت بدیل آن به خاطر جلوگیری از آن داشته و در قسمت جلوگیری از تردد مواد مخدر از مسیر های کشور هایشان و برعکس قاچاق مواد کیمیاوی و پریکرسرها به افغانستان داشته باشند.
قاچاق مواد کیمیاوی و پریکرسرها به افغانستان
پیش ماده یا پریکرسر به انگلیسی (Precursor): به ترکیبی در کیمیا گفته می شود که در واکنش کیمیاوی شرکت کرده و ترکیب نویی را می سازد.
یکی از چالش های بزرگ که پول مافیا را از سیاه به سفید تبدیل می کند، قاچاق مواد کیمیاوی و پریکرسرها به افغانستان می باشد. در فابریکه های که این مواد کیمیاوی تولید می شوند، قیمت یک لیتر آن از یک الی پنج دالراست، اما زمانی که به افغانستان می رسد، قیمت آن از پنجصد الی یک هزار دالر افزایش می یابد.
در جریان بیشتر از 16 سال حضور امریکا و ناتو در افغانستان، ماموریت مشترک نیروهای نظامی افغانستان و نیروهای «حمایت قاطع» به رهبری ناتو، برای نخستین بار در هلمند هشت کارخانه‌ی عمده‌ی که در آن ها تریاک به هیروئین تبدیل می شد را از بین بردند.
آیا تمرکز عمدۀ این عملیات، بالای هلمند به ویژه ولسوالی های سنگین، موسی قلعه، کجکی و نوزاد بود؟
ذبیح الله دائم مشاور وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان در این باره گفت:
«این یک دست آورد بزرگ نه تنها در قسمت از بین بردن مواد مخدر، بلکه خشکانیدن ریشه های مالی تروریزم یا طالبان بود».
طالبان سالانه نفع بزرگ از درک قاچاق مواد مخدر دارند و از بین بردن چنین کارخانه جات با عث ازدیاد امنیت می شود و تا اندازه که امنیت در افغانستان بیشتر شود به همان اندازه کشت و تولید مواد مخدر کاهش میابد.
قابل یاداوریست، که تولید تریاک در افغانستان از سال 2001 پس از ورود نظامیان ایالات متحده امریکا و ناتو به این کشور رشد بیشتری یافته است.
به گفته کارشناسان دوران مواد مخدر زیادتر به مافیا و قاچاقچیان بین المللی پیوند دارد و از ساحه های وسیع چون امریکا و اروپا گرفته تا کشورهای مختلف دیگر، یک پروژه پیچیده را در برمیگیرد.
در همین پیوند الحاج مولوی شهزاده شاهد عضو کمیسیون مبارزه با مواد مخدر و مسکرات ولسی جرگه افغانستان در گفت وگوی با خبرگزاری اسپوتنیک گفت:
«امریکا و ناتو برای از بین بردن تروریزم، رعایت آزادی و حقوق زنان و همچنین مبارزه با کشت و قاچاق مواد مخدر وارد افغانستان شدند، اما طی بیش از 16 سال ناکام ماندند».
او می گوید، طبق گزارش های که برای ما می رسد، در کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان خودی کشورهای خارجی دست دارند و خود شان این مواد را از یکجا به جای دیگر انتقال می دهند.
طبق گفته آقای شاهد، کمیسیون مبارزه با مواد مخدر و مسکرات همیشه در تلاش کاهش کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان هست، اما با آن هم این پدیده در کشور روز به روز افزایش می یابد.
به نظر وی، کشت و قاچاق مواد مخدر یک چالش بزرگ نه تنها برای افغانستان، بلکه برای کشور های همسایه و منطقه نیز می باشد و تمام کشور ها باید با هم یکجا در این عرصه مبارزه نمایند.
در مورد این که چرا امریکا در قسمت منع و قاچاق مواد مخدر با افغانستان همکاری نمی کند احمد نصیر تره کی، آگاه مسایل سیاسی و استاد دانشگاه گفت:
«در هيچ جاى راهبرد ناتو و امريكا برای افغانستان به نابودی مواد مخدر پرداخته نشده و آنرا بخش از ماموريت شان نمى پندارند».
وی می گوید، ظاهراً هدف امريكائى ها در افغانستان به مبارزه با هراس افگنى خلاصه مى شود نه چيز ديگر. گرچند دست آورد هاى در امر مبارزه با دهشت افگنى داشته اند، اما در برخى موارد جداً كوتا آمده اند از جمله میتوان مهار توليد مواد مخدر و تامين امنيت را نام برد.
در ادامه آقای تره کی گفت:
«شايد بى مورد نباشد اگر ادعا بكنيم كه در صفوف نيروهاى نظامى امريكا و بريتانيا افرادى هستند كه از مواد مخدر افغانستان پول بدست مياورند».
باید گفت، که در مورد دست داشتن نيروهاى نظامى امريكا و بريتانيا بارها شماری از نمایندگان مجلس در افغانستان انتقاد تند نموده اند. آن ها هشدار می دهند، تا زمانی که نیروهای امریکایی و انگلیسی در افغانستان حضور داشته باشند، کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر که سبب اصلی گسترش نا آرامی ها در کشور است، کاهش نمی یابد.
طبق گفته های این نمایندگان، نیروهای امریکایی و انگلیسی از قاچاق مواد مخدر ده‌ها میلیارد دالر بدست آورده و می آورند، در حالیکه قربانی آن مردم افغانستان است و کنترل مواد مخدر و ترافیک از توان دولت افغانستان بالاست.
