این روزها داکتر عبدالقیوم کوچی سفیر کبیر افغانستان در روسیه کار خود را در این کشور تمام می کند. در مصاحبه اختصاصی اسپوتنیک با داکتر کوچی مسایلی ناگفته مطرح شدند، از جمله نتایج کار داکتر کوچی به عنوان سفیر افغانستان در روسیه، کارهای انجام نشده وی به حیث سفیر، رای داکتر کوچی در انتخابات رییس جمهور افغانستان، توصیه های وی به اشرف غنی، محبوبترین جاهای داکتر کوچی در مسکو، محبوبترین نویسندگان و شاعران روسی و محبوبترین غذای روسی سفیر افغانستان، نظر وی در مورد جالب‌ترین سیاستمدار روسیه و همچنین نظر سفیر در مورد آینده افغانستان و مسایل دیگر.
— شما این روزها کار خود را به حیث سفیر افغانستان در روسیه تمام می کنید. آیا شما دوست دارید به کارخود در مسکو ادامه بدهید؟
من بسیار خوش استم که ماموریتم در سفارت افغانستان در روسیه خوشبختانه به پایان رسیده است و با خوشی به وطنم برمیگردم. اگر حکومت افغانستان قصد داشت که من به ماموریتم ادامه بدهم این برایم بسیار خوش بود.
— به نظر شما در این دو سال که شما سفیر افغانستان در روسیه استید روابط دو کشور چه پیشرفتهایی داشته است؟ دو کشور به چه نتایجی در زمینه های مختلف رسیدند؟
در زمینه اقتصادی و تجاری البته اهدافی که داشتیم برآورده نشده است اما پیشرفتها هم موجود است. در دوره اتحاد شوروی انجینیران شوروی جاده ها، ساختمان‌ها، انستیتوت پولیتخنیک، سالنگ ساخته شد. مردم از این خاطرات خوبی دارند. من می خواستم که روسیه در همین راه قدمهایی مثبت بردارد.
— آیا از نتایج کار خود به حیث سفیر افغانستان در روسیه راضی استید یا چیزهایی مانده است که می خواستید آن را تکمیل کنید؟
در مجموع من از کار و وظایف خود و مسوولیت‌هایی که انجام داده‌ام راضی استم. آرزوی من به حیث یک افغان، یک انسان تحصیل یافته و به حیث سفیر و نمایندۀ افغانستان همین بود که روابط در ساحات مختلف انکشاف کند. من به آیندۀ روابط افغانستان و روسیۀ فدراتیف بسیار خوشبین استم.
یکی از پروژه‌های بسیار مهمی که من داشتم و خود آقای پوتین، وزیر خارجه و بزرگان وزارت خارجۀ روسیه وعده‌اش را سپرده بودند، این بود که چون عمارت سفارت افغانستان که برای کارمندان ما کافی نیست و کوچک است ما میخواستم زمین داشته باشیم که سفارت بزرگتر و جای رهایشی برای کارمندان بسازیم و یک مرکز فرهنگی داشته باشیم. این وعده را در سال اول به ما دادند، هنوز تحقق نپذیرفته است.
— شما و طالبان در نشست «فارمت مسکو» همدیگر را در آغوش گرفتید در حالی که طالبان اعلام میکنند که با نمایندگان کابل نمیخواهند گفتگو کنند تا زمانی که شرایط شان را قبول نکنند. چطور این را تبصره میکنید؟
همۀ طالبان افغان استند. من شخصاً همین اشخاصی را که به نشست مسکو آمده بودند میشناختم و معرفت قبلی داشتم. من چندین بار قبل از این که به حیث سفیر به مسکو تعیین شوم و بیایم، در کنفرانس‌هایی که در دوحه و در دبی دایر شده بود و اینها مرا دعوت کرده بودند، هم از افغانستان آنجا رفتم و هم در از امریکا وقتی آنجا زنگی میکردم، با اینها من شناخت قبلی داشتم. اینها برادران ما استند، عزیزان ما استند، من شخصاً طالب نیستم، افکار طالبی ندارم، من سعی و تلاشم این بود که اینها را متقاعد بسازم که برای صلح خود را آماده بسازند، با ملت افغانستان و دولت افغانستان آشتی بکنند.
— شما در انتخابات ریاست جمهوری رای خود را به چه نامزدی میدهید؟ به نظر شما رییس جمهور بعدی افغانستان چه کسی میشود؟
من به کسی رای خود را میدهم که به خارجی ها فروخته نشده باشد یعنی برای منافع کشورهای دیگر کار نکند. یک افغانی باشد که مستقل باشد و برای مردم افغانستان، به آیندۀ افغانستان و به شکوفایی اقتصاد افغانستان [کار کند].
هنوز کاندیداهای انتخابات مشخص نیست، اما افواهاتی که موجود است دو سه نفر را نام میبرند، که اول خود اشرف غنی است که رییس جمهور است، نفر دوم شیدا نام دارد و سفیر افغانستان در هند بود. نفر سوم حنیف اتمر است. اگر این سه فرد را با هم مقایسه بکنیم، آقای شیدا بسیار جوان است و تجربه ندارد و تحصیلاتش هم بسیار محدود است. گمان نمیکنم که چانس خوب داشته باشد. آقای اتمر در این پنج سال همکار نزدیک اشرف غنی بود و رییس شورای امنیت بود و مورد اعتمادش بود، البته یک انسان پرکار و قابل قدر است. هم سوابق اتمر برای مردم افغانستان معلوم است، هم سوابق تعلیم، زندگی، کار، پاکی و صداقت اشرف غنی هم برای مردم افغانستان معلوم است.
در مدل ۵ سال که اشرف غنی رییس جمهور است پروژه های زیادی اقتصادی انجام داده است. مثلا پروژه «تاپی». هرگز مردم افغانستان فکر نمی کردند که این خط لوله از ترکمنستان و‌افغانستان عبور می کند و به پاکستان و هند می رود. این یک پروژه بزرگی برای مردم افغانستان و منطقه است. پروژه دیگر «راه لاجورد» است که از طریق آذربایجان و ترکیه افغانستان را به اروپا وصل می‌کند. من هم زمانی که آنها را با هم مقایسه می کنم میبینم که وزن اشرف غنی سنگینتر است.
— شما کاکای اشرف غنی استید. آیا رییس جمهور افغانستان با شما به عنوان یک دیپلمات کارکشته مشورت می‌کند؟
جای دوستداشتنی شما در مسکو چی است؟
من مسکو را در کل دوست دارم؛ روسیه یک کشور زیبا است، من سالهای زیادی از عمرم را در روسیه سپری نموده ام،من پیش ازاین نیز اینجا دیپلمات بودم. من تحصیلات خود را در سال های ۱۹۶۵ در انستیتوت دولتی مسکو به پایان رساندم. می توانم بگویم که مسکو جوانی من است. پارک گورکی را دوست دارم و خاطرات خوشی ازاین مکان دارم و اکنون نیز آنجا برای قدم زدن می روم و از تماشای آن لذت می برم. جاده " استارایا اربات یا اربات کهنه" را نیز دوست دارم و آنجا زندگی می کنم.
محبوبترین نویسنده یا شاعر روسی شما چه کسی است؟
شاعران و نویسندگان قرن 19 را دوست دارم و به آثار شان علاقه دارم. اما لیف تولستوی نزد من جایگاه خود را دارد. کتاب «آنا کارینینا» را مطالعه نموده ام و فیلم آن را نیز تماشا کرده ام. از شاعران روس پوشکین را دوست دارم. من هم در کابل که جای زندگی من است و هم در امریکا که گاهی مهمان دخترانم می شوم آثار پوشکین را دارم و مطالعه می کنم. آثار چیخوف را نیز می خوانم و از آثار نیکلای گوگل کتاب «روح مرده» را مطالعه نموده ام.من همه این آثار را به زبان روسی مطالعه نموده ام. من عمق این آثار را به روسی بیشتر درک می کنم.
از خوراکه های روسی خوشتان می آید؟ چه غذای روسی را بیشتر دوست دارید؟
در مورد خوراکه های روسی «بورچ» را خوش دارم، از تخم ماهی و سالاد روسی خوشم می آید، سوپ سبزیجات را هم خوش دارم.
شما با عده زیادی از سیاستمداران روسی ملاقات کردید. به نظر شما جالب‌ترین سیاستمدار روسی چه کسی است؟
افغانستان چهل سال درگیر جنگ است. شما آینده افغانستان را چطور میبینید؟
من آینده افغانستان را در این میبینم که اگر جنگ متوقف شود و طالبان با دولت توافق کنند و به پروسه صلح یکجا شوند آینده سیاسی افغانستان روشن خواهد بود.
متاسفانه طالبان از خود اراده ندارند و پاکستان آنها را جهت به دست آوردن منافع خود استفاده می کند.
من نمی خواهم که پاکستان روسیه را هم فریب دهد. من یقین دارم که روابط طالبان با روسیه از طریق پاکستان تنظیم شده. از آنجایی که در حال حاضر روابط امریکا و پاکستان در حالت بحرانی قرار دارد و پاکستان کمک های امریکا را دریافت نمی کند، لذا این کشور ناراض است و اکنون دست به دامن روسیه شده است.این بازی های سیاسی است که پاکستان همیشه به آنها متوصل شده است. مگر این روابط عاقبت خوب نخواهد داشت.
— منظور شما از روابط روسیه و طالبان چی است؟
روسیه از نفوذ داعش در افغانستان هراس دارد و از نفوذ داعش از افغانستان به مرزهای کشورهای آسیای میانه و مرزهای خود نگران است و این نگرانی به جا است.
اگر داعش در افغانستان جا پیدا کند فقط با همکاری طالب این کار را خواهد کرد. طالبان طوری وانمود می کنند که آنها به روسیه حسن نظر دارند و خواهان برقراری روابط نیک هستند.اما این مسأله هرگز به نفع روسیه نیست. تصورات سیاسی را هر کس نزد خود دارد. من هراس دارم که مبادا فدراسیون روسیه فریب طالب را بخورد و پلان و نیت این کشور در رابطه به مردم افغانستان به بیراهه برود.
بعد از برگشت به میهن شما مصروف چه کاری خواهید بود؟
از همه نخست نزد دختران و نواسه هایم به امریکا بروم و با آنهاملاقات کنم. سپس به افغانستان خواهم رفت و در انتخابات سهم خواهم گرفت. من از جوانی تا اکنون مصروف فعالیت دیپلماتیک بودم اما هنوز نمی دانم در آینده مصروف چه فعالیتی خواهم بود.
