به گزارش اسپوتنیک به نقل از پَیک، در نتیجهی یک پژوهش تازه پیرامون هزینههای شش انتخابات مجلس نمایندگان افغانستان، دریافتهاست که از تازهترین انتخابات مجلس نمایندگان سال روان تا به نخستین انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۳هـخ، برای هر رأی در هر انتخابات، بین ۴۰ تا ۵۰ دالر هزینه شدهاست.
این رقم در مجموع به بیشاز یک میلیارد دالر میرسد که کمتر از ده درصد آن از بودجهی دولت افغانستان و باقی همه از سوی جامعهی جهانی در شش دَور انتخابات ریاست جمهوری، شوراهای ولایتی و پارلمانی بهمصرف رسیدهاست.
بهگفتهی داوودعلی نجفی رییس پیشین کمیسیون مستقل انتخابات، سهم دولت افغانستان با پرداخت ۱۲۷ میلیون افغانی در انتخابات سال ۲۰۰۹م. آغازشد که تااکنونهم، سالانه صدها میلیون افغانی از بودجهی ملی تخصیص داده میشود و پیش ازآن در دو انتخابات ۲۰۰۵ و ۲۰۰۴م. صددرصد بودجهی انتخابات افغانستان، ازسوی جامعهی جهانی تمویل میشد.
درحالیکه آمار دقیق از مصارف هر دَور انتخابات با هزینههای بیحساب صدها نامزد، نهاد، سازمان و بازرگان در سراسر کشور ناممکناست؛ اما یافتهها از دادههای منابع رسمی و تخمین میانگین از حُکم (مادهی چهارم لایحهی تنظیم امورمالی مبارزات انتخاباتی کاندیدان ولسیجرگه و شوراهای ولسوالی۱۳۹۷هـخ) نشان میدهد، که نزدیک به ۱۷۰میلیون دالر در تازهترین انتخابات پارلمانی سال روان بهمصرف رسیدهاست. این رقم تقسیم چهارمیلیون رأی، برابر با بیشتراز۴۰ دالر میشود.
مصرفهای بهجا و بیجا
هرچند مسئولان کمیسیون انتخابات افغانستان، کلانترین حجم مصارف انتخاباتی را، چاپ برگه رای، انتقالات و معاش کارمندان موقتی و دایمی عنوان میکنند؛ اما یافتههای این نشریه نشان میدهد، که از مجموع بیشوکم یکونیم میلیارد دالر مصرف شده از نخستین انتخابات ۱۳۸۳ تا آخرین انتخابات سال روان، بیشتراز ۳۰ درصد آن صرف هزینهی ثبت نام رأیدهندگان شدهاست. آنچه که بهباور برخی از آگاهان امور بینالمللی باتوجُه به کلانترین بخش پولهای مصرف شده، نتیجهی مثبت و مفیدی در پی نداشتهاست.
آسیا تایمز در گزارشی نگاشتهاست که تمویل کنندگان انتخابات افغانستان از سال۲۰۱۳م. بهاینسو بیشاز ۳۰۰میلیون دالر را برای یک سیستم بیهوده و بیکارهی ثبت نام رأیدهندگان مصرف کردهاند. درحالیکه پیش ازآنهم در سال۲۰۰۳م. بیشتر از ۱۲۰ میلیون دالر برای ثبت نام بیشاز ۱۱میلیون رأیدهنده بهمصرف رسیده بود. بهاین معنا که هر کارت رأیدهی در آنزمان بهارزش دستِکم یکونیم دالر و هرشناسنامهی برچسبدار (تذکره استیکردار) که در روزهای ۲۸ و ۲۹ میزان سال روان برای دادن رای بهکار رفتهاست، تا ۷۵ دالر تمام شدهاست.
«فیفا» نهاد داخلی ناظر بر انتخابات أفغانستان بهاین باوراست، که از مجموع بیشوکم یک میلیارد دالر مصارف شش دور انتخابات در دو دههی پسین، دستکم نیمی ازاین پولها به هدر رفتهاست.
یوسف رشید رییس این نهاد میگوید: نیمی از یک میلیارد دالر در پروسه ناقص ثبت نام و دیگر مصارف بیجا درحالی به هدر رفته که هیچکاری برای زیربناسازی پروسه انتخابات انجام نشده و از مثالهای زندهاش، فعالیت چندین دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات در ساختمانهای کراییاست.
اینکه چرا باوجود این هزینههای هنگفت، از سالهای گذشته تااکنون هیچ کار زیربنایی در امور انتخابات افغانستان انجام نشدهاست؛ داوود علی نجفی رییس پیشین کمیسیون مستقل انتخابات، یکی از دلایل آنرا چنین بیان میکند: ما درآن زمان به ارزش مجموعی ۱۳۵ میلیون دالر یک طرح خوبی را برای تکمیل پروسهی ثبت نام بهگونهی دیجیتالی به کابینهی دولت و تمویل کنندگان ارائه نمودیم که خوشبختانه ازسوی دولت و همه تمویل کنندگان تأیید شد؛ اما تنها سفیر آنوقت امریکا در کابل با این طرح مخالفت کرد و بهخاطریکه تقریبن نیم این هزینه ازسوی امریکا تمویل میشد، بودجهی لازم منظور نشد و تا امروز ما صاحب یک فهرست کامل رایدهندهگان نیستیم.
پساز هزینهی ثبت نام رایدهندگان، بیشترین حجم پولهای مصرف شده را هزینهی معاش کارمندان موقتی و دایمی در ۳۴ ولایت کشور دربر گرفتهاست. بهگفتهی آقای هاشمی کمیشنر کمیسیون انتخابات، چاپ برگههای رای، خریداری و حملونقل مواد انتخاباتی، بخش دیگری از مصارف گزاف در برگزاری انتخابات سال روان بودهاست.
هزینهی پَیکارهای انتخاباتی نامزدان
هرچند آمار دقیق از مصارف نامزدان در جریان پیکارهای انتخاباتی سال روان و یا پیش ازآن در دست نیست؛ اما تنها بر بنیاد لایحه و طرزالعمل کمیسیون انتخابات درمورد حجم مصارف نامزدان، بیشتراز ۷۰ میلیون دالر بهگونهی قانونی ازسوی نامزدان بهمصرف رسیدهاست. درحالیکه گزارشها از هزینههای میلیون دالری پیکارهای انتخاباتی برخیاز نامزدان مشخص در پایتخت و برخیاز ولایتهای کشور نیز، منتشر شدهاست.
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان پیشاز آغاز پَیکارهای انتخاباتی نامزدان، هزینه و طرزالعمل مصارف پَیکارهای انتخاباتی را براساس مساحت و نفوس ولایتهای کشور تعیین کرد.
بربنیاد «لایحهی تنظیم امورمالی مبارزات انتخاباتی نامزدان مجلس نمایندگان و شوراهای ولسوالی۱۳۹۷هـخ،» کمترین مصارف مالی در ولایت لوگر از ۸۰۰ تا ۹۲۰ هزارافغانی و بلندترین ولایت کابل، از دومیلیون و ۳۰۰ هزارافغانی تا دومیلیون و ۶۵۴ هزارافغانی تعیین شده بود؛ اما بهگفتهی آقای رشید رییس بنیاد فیفا، نامزدانی هم دراین میان بودند که تا بیشتراز یک میلیون دالر در جریان پَیکارهای انتخاباتی شان مصرف کرده بودند.
بربنیاد دادههای صفحهی انترنتی کمیسیون مستقل انتخابات، دوهزارو۵۶۵ تن مشمول ۴۱۷ زن در ۳۳ ولایت افغانستان برای احراز ۲۵۰ کرسی دَور هفدهم پارلمان، خودرا نامزد کرده بودند.
هزینههای انتخابات در کشورهای همسایه
ایران
هزینههای انتخابات در کشورهای همسایه، هرچند برعکس افغانستان روبه افزایش بودهاست؛ اما بهمراتب ارزانتر و پایینتراز هزینهی انتخابات در افغانستان است.
واپسین انتخابات ریاست جمهوری ایران که بهتاریخ ۲۹ ثور۱۳۹۶خ برگزارشد؛ تا سه برابر افزایش هزینه را نسبت به انتخابات پارلمانی سال ۱۳۹۴خ دربرداشت. درحالیکه آمار دقیق از مصارف ستادهای انتخاباتی نامزدان این کشور در دست نیست؛ اما براساس بودجهی تخصیص یافته ازسوی دولت ایران برای برگزاری انتخاباات، بهای یک رای دراین کشور برابر با ($00.80) و یا چهل برابر ارزانتر از بهای یک رای در انتخابات أفغانستان تخمین شدهاست.
بربنیاد گزارش این خبرگزاری، بیشاز ۵۶ میلیون و ۴۰۰هزار شهروند ایران در انتخابات سال گذشتهی ریاست جمهوری، به نامزدان مورد نظرشان رأی دادهاند.
پاکستان
هزینهی برگزاری انتخابات در تاریخ ۷۱سالهی پاکستان همسایهی نزدیک و جنوبشرقی افغانستانهم، روَند روبهافزایشِ بیپیشینه را در یک دههی پسین پیمودهاست.
در تازهترین انتخابات پارلمانی این کشور که بیشاز ۱۰۶ میلیون رایدهنده داشت؛ بهای کل هر رای بیشتراز… روپیه پاکستانی برابر با ($5.1) تخمین شدهاست.
شبکهی پاکستانی داون نیوز، هزینهی مجموعی تازهترین انتخابات پارلمانی پاکستان را که بهتاریخ ۲۵جولای ۲۰۱۸م. برگزارشده بود، ۴۴۰ بیلیون روپیه برابر با دستِکم ۴۰۰ میلیون دالر گزارش دادهاست. این هزینه تا ده برابر افزایش را در مقایسه با انتخابات سالهای۲۰۱۳ و ۲۰۰۸م. نشان دادهاست. نیمی ازاین بودجه برای تأمین امنیت انتخابات توسط بیشاز۳۵۰هزار نیروی نظامی این کشور و باقی هزینههای اداری و لوژستیکی خوانده شدهاست.
بربنیاد گزارش این شبکه در سال ۲۰۰۸ هزینهی انتخابات تا ۱۸ میلیون دالر و در سال ۲۰۱۳ تا ۴۷میلیون دالر رسیده بود. هریک از کارمندان انتخاباتی در روز انتخابات برابربا ۸۰ دالر روزمُزد دریافت نمودهاند. ازسوی دیگر، هزینهی چاپ برگه رأی و دیگر قرطاسیهباب نیز رقم هنگفتی را در هزینهی کُل انتخابات دربر داشتهاست.
هندوستان
هندوستان کشوری که نزدیک به یک میلیارد رایدهنده دارد؛ در تازهترین انتخابات بارلمانی ۷ اپریل سال ۲۰۱۴م. بهای هر رای به دو دالر هم نهرسیدهاست.
روزنامه ایندیبندت بهنقل از کمیسیون انتخابات هندوستان؛ هزینهی مجموعی انتخابات بسین این کشور را بیشاز ۴۸۰ میلیون دالر نگاشتهاست. افزونبراین هر نامزد انتخابات تا بیشاز یکصدهزار دالر مجوز مصرف درجریان پیکارهای انتخاباتی شان داشتهاند. این رقم تا بیشتراز۱۰۰ درصد افزایش را نسبت به انتخابات ۲۰۰۹م. بههمراه داشتهاست. بربنیاد گزارش این روزنامه؛ بیشاز۸۲۵۰ تن برای احراز ۵۴۳ کرسی خودرا نامزد کرده بودند و بیشاز ۸۱۴ونیم میلیون شهروند هندی برایشان رای دادند.
برایند این دادهها نشان میدهد، که در این انتخابات بهای یک رای برابراست با ($1.77) یعنی تا بیست برابر بایینتر و ارزانتر از بهای یک رای در واپسین انتخابات پارلمانی أفغانستان.
تاجیکستان
هزینهی برگزاری انتخابات در کشور تاجیکستان، باوجود افزایش چندین برابری درمقایسه با انتخابات گذشتهی این کشور، ارزانترین بهای رای را در میان پنج کشور منطقه نشان میدهد. یعنی تنها سوم حصهی یک دالر امریکایی.
این رقم ($00:33) تنها از بودجهی دولت تاجیکستان در برگزاری انتخابات پسین این کشور بهدست آمدهاست. از دیگر هزینههای بیرونی و پیکارهای انتخاباتی نامزدان، آماری در دست نیست.
خبرنگار خبرگزاری فارس در شهر دوشنبه تاجیکستان بهنقل از کمیسیون مرکزی انتخابات این کشور، گزارش دادهاست که مبلغ پنج میلون و ۵۰۰ هزار سامانی برابربا بیشاز یک میلیون و ۲۰۰هزار دالر بودجه برای برگزاری انتخابات ۲۰۱۶ مجلس نمایندگان، اختصاص یافتهبود. این رقم تا شش برابر افزایش را در مقایسه با انتخابات پیشین این کشور نشان دادهاست.
بهنقل از منابع رسمی(۳)، بیشاز سه میلیون و ۶۴۰هزار شهروند تاجیکستان بهتاریخ ۱۶ نومبر۲۰۱۳م. در انتخابات ریاست جمهوری رأی دادهاند.