رئیس کمیسیون انتخابات افغانستان تعدیل قوانین انتخاباتی، ثبت نام رای دهندگان و تلاش‌ها برای تامین شفافیت را از دلایل این تاخیر توصیف کرده است.
حوا علم نورستانی، رئیس کمیسیون مستقل انتخابات، اخیرا، طی یک نشست خبری اعلام کرد که انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شوراهای ولایتی و شوراهای ولسوالی‌ها و انتخابات مجلس نمایندگان غزنی به تاریخ 6 میزان سال آینده برگزار خواهند شد.
خانم نورستانی تامین شفافیت و همچنین ثبت نام رای‌دهندگان را دلیل تعویق برگزاری انتخابات عنوان کرده است.
ولی دلیل اصلی این تأخیر، تغییرات در قانون انتخابات اعلام شد. خانم نورستانی گفت، به منظور تطبیق بهتر قانون انتخابات و به ویژه احکام ماده 19 تعدیل قانون انتخابات، تامین شفافیت و عملی شدن ثبت نام و تشخیص رای‌دهندگان به طور مصون، انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شوراهای ولایتی و ولسی جرگه ولایت غزنی به تاریخ 6 میزان سال جاری برگزار خواهد شد.
او همچنین افزود: «در صورت انتخابات به تاریخ فوق‌الذکر برگزار شده می‌تواند که جوانب ذیربط به ویژه حکومت بودجه مورد نیاز را به موقع در اختیار حکومت قرار دهند».
دلیل اصلی در تاخیر انتخابات چیست؟ کدام موضوع باعث شده که انتخابات در زمان معین برگزار نشود؟
آیا در ماه سپتامبر امکان برگزاری انتخابات فراهم خواهد شد؟ ویا موضوع تکرار سناریوی انتخابات پارلمانی موجود است، زمانی که انتخابات با دو سال تأخیر برگزار شد.
تعویق در برگزاری انتخابات به نفع کی تمام می شود و چه تاثیری بر روند صلح خواهد داشت؟
اسپوتنیک پرسش‌های بالا را از علی رضا روحانی، سخنگوی کمیسیون شکایات انتخاباتی مطرح پرسیده است است. وی در این مورد گفت:
«اینکه چرا انتخابات با تعویق برگزار می گردد، باید بگویم که تغییر قانون و ملزم ساختن برگزاری انتخابات یک زمان معین را نیاز دارد و اگر دیرتر از زمان اعلام شده انتخابات برگزار می شود، پس نیاز مبرم است که دلایل مربوط به این تأخیر بررسی شود. انتخابات باید در تاریخ معین و قانونی برگزار می شد و اکنون بیم آن می رود که این تأخیر مجدد ممکن است پیآمد های منفی را در قبال داشته باشد. اما از آنجا که برگزاری انتخابات فرصت‌ها و شرایط خاصی را نیاز دارد، پس در عدم موجودیت حتا یکی از شرایط ضروری برای برگزاری یک انتخابات خوب، روند انتخابات به تعویق می‌افتد که متأسفانه در افغانستان اوضاع به همین منوال ادامه دارد و حساسیت واقعی دراین رابطه موجود نیست». به گفتۀ وی در صورتی که تلاش های واقعی برای فراهم نمودن شرایط برگزاری انتخابات صورت می گرفت، ما می توانستیم انتخابات را در زمان اعلام شده برگزار کنیم که چنین نشد.
آقای علی رضا روحانی معتقد است که هریک از اطراف قضیه؛ از تأخیر دربرگزاری انتخابات در پهلوی اینکه می تواند به نفع خود استفاده کند و برای به دست آوردن منافع شخصی خود تلاش نماید، می تواند متضرر نیز شود. این امر نیازمند تحلیل بیشتر است تا معلوم شود که چه کسی ازاین تأخیر نفع خواهند برد.
و اما در مورد ارتباط گفتگو های صلح خلیلزاد با طالبان و رابطه آن با برگزاری انتخابات، روحانی گفت:
از دو جهت این وضعیت را می توان به بررسی گرفت: انتخابات و صلح دو پدیده‌ای اند که امروز جامعه افغانستان همزمان به هردو نیاز دارد. صلح درکشور باید برقرار شود و اگر انتخابات بتواند به روند صلح مفید باشد، پس برگزاری آن در وقت معین ضرورت است. اگر تأخیردر انتخابات با روند صلح مرتبط است پس باید دراین مورد توجیه سیاسی مطرح شود.
علی رضا روحانی می گوید به نظر من این دو پروسه می توانست موازی با هم و بدون آنکه یکی به دیگری مشروط باشد، به پیش برده می شد.
بی نتیجه ماندن مذاکرات طالبان با خلیلزاد نیز ممکن است نقش عمده را دربه تعویق انداختن انتخابات بازی نموده بلاشد. اما این مسأله از بازی های پشت پرده تلقی می شود؛ به گفته آقای روحانی، کمیسیون انتخابات دلایل تخنیکی را اعلام نمودند؛ اما عوامل سیاسی نیز دراین قضیه دخیل است.
اما ذبیح الله سادات، معاون سخنگوی کمیسیون انتخابات در گفتگو با اسپوتنیک، با تائید گزارشات منتشره در رابطه به تعویق افتادن انتخابات و ارتباط آن با مذاکرات صلح گفت، مذاکرات صلح و برگزاری انتخابات دو مفهوم کاملا جدا از هم بوده و هیچگونه ارتباطی میان این دو پروسه موجود نیست.
آقای سادات گفت:
«مسأله صلح از مسئولیت‌های حکومت و شورای عالی صلح است و آنها اختیار دارند از هرطریقی که خود شان لازم می بینند در کشور صلح بیاورند، اما وظیفه کمیسیون انتخابات مدیریت و برگزاری یک انتخابات خوب و عادلانه در کشور می باشد. ما مصمم هستیم که این مسئولیت خود را به نحو درست انجام دهیم و تلاش های ما نیز اینست تا اشتباهات انتخابات پارلمانی تکرار نگردد».
یادآوری می کنیم که اخیرا اعضای جدید کمیسیون‌های مستقل انتخابات و شکایت‌های انتخاباتی افغانستان انتخاب و معرفی شدند. اعضای جدید این کمیسیون‌ها پس از برکناری اعضای پیشین کمیسیون‌های انتخاباتی و توشیح قانون جدید انتخابات از سوی رئیس‌جمهوری معرفی شدند.
روسا و دوازده عضو قبلی کمیسیون‌های انتخابات و شکایات انتخاباتی ممنوع‌الخروج شده‌اند. دادستانی کل افغانستان اعلام کرد که هدف از این کار بررسی اتهام‌های سوءاستفاده از صلاحیت‌های وظیفه‌ای است.
قانون جدید انتخابات افغانستان حدود چهار ماه پس از انتخابات جنجالی پارلمانی توشیح شد. انتخابات پارلمانی افغانستان که تاکنون نتایج نهایی آن اعلام نشده است، به دلیل بی‌نظمی و ادعاهای تقلب و جرایم انتخاباتی، انتقادهای گسترده‌ای را در پی داشته است.
