روزنامه اطلاعات روز در یک گزارش تحقیقاتی نوشته است که در سال مالی ۱۳۹۸ مبلغ بالاتر از ۳۲ میلیون دالر از کود احتیاطی ۹۱ به اهداف خریداری و کرایه خانه، موتر زره، آپارتمان، بهای تکت پرواز، هزینهی تداوی افراد، تأمین «معیشت و تسهیلات» خانوادهها، مصارف جانبی سفر مقامات و افراد، معاش امتیازی، معاش بستهای اضافی، خرج دسترخوان، هزینهی مراسمهای حزبی، کمکهای نقدی و تشویقی به گروههایی از افراد، مقامات دولتی و اشخاص بیرون از دولت پرداخت شده است.
شمروز خانه مسجدی، سخنگوی وزارت مالیه افغانستان در گفتوگو با اسپوتنیک افغانستان میگوید:
"کود ۹۱ جزء از کود احتیاطی بودجه ملی است که نام این کود، کود پالیسی است و پول آن همهساله از سرجمع بودجه تصویب میشود و گاهی یک تا سه ملیارد افغانی و براساس تصویب بودجه تعین میشود. مصرف این بودجه و صلاحیت مصرف این بودجه را نظر به اصولنامهٔ بودجه و قوانین مالیاتی کشور به مقام عالی ریاستجمهوری داده است".
به گفته وی، از این کود در جاهای مصرف میشود که در قبلا بودجه مشخص در آن در نظر گرفته نشده باشد.
وی گفت: "مثلا، یک اداره در میان سال ایجاد میشود یا کسی در میان سال مقرر میشود و یا یک حالتی به میان میآید که قبلا در آن مورد بودجهٔ مشخص در نظر گرفته نشده است. دلیلی که تمام مجموعه کودها را به نام کود احتیاط یاد میکنند موردی است که در بالا ذکر شده است".
با در نظر داشت اینکه اخیرا اعلام شد ۱۵ ملیون شهروند افغانستان زیر خط فقر زندگی دارند و چرا نمیتوان از این بودجه در راستای مبارزه با فقر و یا اعمار مکاتب در مناطقی که دسترسی به مکتب وجود ندارد، سخنگوی وزارت مالیه گفت: "در مورد این که چرا از این پول در بخش فقر و اعمار مکتب استفاده نمیشود این است که در این مورد ادارههای مرتبط برنامههای مشخص دارند و وزارتخانههای مشخص در این خصوص کار میکنند. کود ۹۱ بر اساس لزومدید رییسجمهور به مصرف میرسد".
وی افزود:
"دلیل این که این پولها برای معالجه و سفرها به مصرف رسیده این است که در جریان سفر یا معالجه یک شخص که از طرف رییسجمهور هدایت داده شده، هیچ نهادی بودجه جداگانه ندارد. بنا ً رییسجمهور از کود ۹۱ که صلاحیت آن را دارد کمک میکند".
به گفته سخنگوی وزارت مالیه افغانستان "به هیچ عنوان مصرف این پول خلاف قانون نیست و تمام اینها بر اساس اصولنامهٔ بودجه ملی به مصرف رسیده است".
وی خاطر نشان ساخت: "تمام کشورها شبیه این بودجه، بودجه مشخص به رییسجمهورهای خود دارند که در مواقع غیرقابلپیشبینی به مصرف میرسد".
در همین حال مسعوده کروخی، عضو مجلس نمایندگان در پیوند به این موضوع میگوید، ارگ به منبع فساد تبدیل شده است و رییسجمهور غنی تمام صلاحیتها را به انحصار خود آورده است.
او میگوید:
"کود ۹۱ یک کود احتیاطی است که خاص به دست رییسجمهور گذاشته میشود و در حالتهای بسیار خاص از آن استفاده میشود. اما با کمال تأسف این پول در عوض این که به بیجاشدهگان، آسیبدیدگان آفات طبیعی، آسیبدیدگان کرونایی و مردم فقیر داده شود، هزینهٔ سفرها و کرایه خانه و عیشونوش یکعدهٔ خاص در اطراف رییسجمهور شده است".
این عضو مجلس با اعتراف به اینکه در راستای نظارت از مصرف پول کمکاری کرده است، گفت: "امروز هرآنچه خودسری که در ریاستجمهوری صورت میگیرد دلیلش آن است که همه نهادها به ارگ انتقال داده شده است. هرآنچه صلاحیت که در حکومت وجود دارد همه آن را رییسجمهور در انحصار خود آورده است. متأسفانه فساد در ارگ بیداد میکند و کارمندان این اداره چندین مهمانخانه دارند و تنها بحث چندتا موتر نیست".
سخنگوی رئيس جمهور افغانستان در واکنش به نشر این گزارش گفته است که "این مصارف براساس اصول انجام شده اند". به گفته وی، مقامات دولتی نمیتوانند این پولها را به اهداف شخصی مصرف کنند.