طالبان استفاده از پول خارجی در افغانستان را ممنوع کرد؛ این اقدام طالبان نقطۀ ضعف دارد؟

کارشناس امور اقتصادی افغانستان می‌گوید که استفاده از پول افغانی را می‌توان در معاملات کوچک تطبیق کرد اما در معاملات کلان امکان‌پذیر نیست.

حکومت طالبان روز سه‌شنبه اعلام کرد، استفاده از پول خارجی بازارهای افغانستان به کلی ممنوع است.

طالبان در بیانیه‌ای عنوان کرده بود «شرایط اقتصادی و منافع ملی در کشور ایجاب می‌کند که همه افغان‌ها در داد و ستدهای روزانه خود از واحد پول افغان استفاده کنند».

در مورد این که استفاده از پول افغان به چه شکل می‌‌تواند به تقویت اقتصاد افغانستان اثرگذار باشد، سید مسعود از كارشناسان برجسته اقتصادی و استاد پیشین اقتصاد دانشگاه كابل به اسپوتنیک افغانستان گفت:

«یکی از موثرترین راه‌ها عبارت از کنترول تبادلات در بازارها توسط پول ملی همان کشور است به منظور بلند بردن ارزش، ثبات ارزش اش و در حقیقت نوع پرستیز که پول های ملی برای مردم و دولت دارد».

به گفته وی، اما در افغانستان عمدتاً پول افغانی نمی‌تواند بالاتر از سطح متوسط و معاملات بزرگتر را پوشش دهد.

کارشناس اقتصادی افزود:

«پیشنهاد من در گذشته و حالا هم همین است که ما می‌توانیم در سطح پرچون و سطح پایین یک درجه پایین‌تر از سطح متوسط پول های افغانی را قسمی رواج بدهیم که در صورت عدم بکار بردن آن می‌تواند نوع کنترول شدید و حتی جزا داده شود. ولی در صورت که با پول ملی شما می‌خواهید یک معامله متوسط بالا و معاملات کلان را کاور کنید این امکان ندارد و در حقیقت به‌خاطر این که این معاملات می‌تواند توسط اسعار صورت بگیرد، این نتها در افغانستان، بلکه در تمام دنیا چنین چیز است. از این لحاظ کنترول بسیار جدید معاملاتی متوسط، کوچک و پرچون توسط پول افغانی بسیار خوب است و بالاتر از آن نوع حرکت آزادانه را از کار می‌برد».

سال‌ها است که در افغانستان علاوه بر پول افغانی، از کلدار پاکستانی، دالر و یورو به صورت گسترده در داد و ستدهای تجاری استفاده می‌شود که در این میان، کلدار پاکستان در برخی از ولایت‌ها کلا جای پول افغانی کار گرفته است.

در افغانستان بسیاری از معاملات با دالر انجام می‌شود و مخصوصا در مناطق نزدیک به مرزهای جنوبی با پاکستان، روپیه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، آیا این اقدام وضعیت را در داد و ستدهای روزمره بدتر نمی‌کند، آقای مسعود افزود:

«مسئله نباید مغالطه شود و سایت‌ها مخلوط شود به معنای این که ما می‌توانیم توسط پول داخلی ما تمام معاملات داخلی را در مارکیت‌های داخلی عمدتاً در سطح پرچون با سطح متوسط پایین‌تر مورد کنترول قرار بدهیم و در حقیقت به‌خاطر چلند خوب پول افغانی این کار را انجام بدهیم».

اما این کارشناس امور اقتصادی می‌گوید که این اقدام نقطه ضعفی هم دارد:

«تمام معاملات متوسط به بالا و سرمایه‌گذاری‌های کلان با پول افغانی نمی‌شود، چون پول افغانی متزلزل است و روی پول متزلزلی سرمایه‌گذاری کلان صورت نمی‌گیرد. سرمایه‌گذاران روی پول های که ارزش بالا داشته باشد در حقیقت سرمایه‌گذاری کلان خود را انجام می‌دهند. استفاده از پول ملی در معاملات کوچک امکان سیاست خوب و می‌شود تطبیق کرد».

ولایت‌های غزنی، کندهار، ننگرهار، هلمند و پکتیا، پنج ولایتی است که بیشتر از هر ولایت‌ دیگر در افغانستان از پول کلدار در داد و ستدهای تجاری استفاده می‌شد. طالبان اما گفته از این به بعد با کسانی که با پول خارجی معامله کنند، «برخورد قانونی» می‌کند.