بازگشت حکمتیار به تهران؛ آیا ایران هنوز به رهبر حزب اسلامی اعتماد دارد؟
© Sputnik / K. Akifi
عضو شوید
وزارت خارجه ایران تایید می‌کند که گلبدین حکمتیار برای گفتگو با مقام‌های ایرانی به تهران رفته است. ایران در حالی که حکومت سرپرست طالبان را به رسمیت نشناخته، رابطه نزدیکی با این گروه دارد و پیوسته بر تشکیل حکومت فراگیر با حضور همه اقوام در افغانستان تأکیدمی‌کند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران با تأیید سفر گلبدین حکمتیار ، رهبر حزب اسلامی به تهران گفته است "که رفت و آمد چهره‌های افغان به ایران امر تازه‌ای نیست و ما به طور منظم میزبان چهره‌های مختلف افغانستانی هستیم و برای آنکه پایگاهی برای گفت‌وگو‌های بین الافغانی باشیم به این دیدار ها ادامه می‌دهیم".
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان در تهران روی چه موضوعاتی ممکن است با مقام های ایران گفتگو کند؟ دلچسبی ایران به برقراری ارتباط با حکمتیار چیست؟
پیر محمد ملازهی، تحلیلگر مسائل شبه قاره و کارشناس مسائل افغانستان در گفتگو با اسپوتنیک می‌گوید، "گلبدین حکمتیار" رهبر حزب‌اسلامی یکی از بازیگران اصلی د ر جریان جهاد افغانستان است که قبلا در ایران بود و باش داشت و به عنوان پناهنده زندگی می‌کرد. وی می‌گوید:
«بعد ازاینکه اوضاع افغانستان تغییر کرد و شرایط برای حضور رهبر حزب اسلامی در صحنه سیاست مساعد شد، وی به پاکستان رفت و وارد همکاری با گروه طالبان شد و تا زمانی که مذاکرات با اشرف غنی، رئیس جمهور فراری افغانستان را در مورد تفاهم برای همکاری با دولت سابق افغانستان آغاز کرد، مدت ها همانجا (در پاکستان) باقی ماند. اما او همان زمان نیز ارتباطات خود هم با ایران و هم با پاکستان را حفظ کرد.»
اکنون که طالبان دوباره سلطه قدرت در افغانستان را به دست گرفته اند با توجه به همکاری های قبلی حکمتیار با گروه طالبان، او امیدوار است که حزب اسلامی‌اش ساختاری را در حکومت طالبان دریافت کند. کارشناس گفت:
«به همین دلیل حکمتیار فعال است، به کشور های مختلف سفر می‌کند و لابی گری می‌کند که کشور های منطقه و به ویژه کشورهای اسلامی طالبان را به رسمیت بشناسند، چون بحث به رسمیت شناختن این گروه به عنوان یک مشکل جدی هنوز پابرجاست.»
آقای ملازهی می‌گوید، هرچند به به اصطلاح سیاست های کشور های اسلامی و کشور های منطقه، کم و بیش این است که آنها باید در خصوص به رسمیت شناختن حکومت طالبان به صورت دسته جمعی تصمیم گیری کنند نه اینکه هر کشوری به تنهایی گام بردارد. وی می‌افزاید:
«به هرحال حکمتیار که با طالبان روابط نزدیک دارد تلاش می‌کند که کشور های همسایه مثلا ایران و پاکستان را متقاعد کند که هرچه زودتر موضوع به رسمیت شناختن طالبان را خاتمه دهند و اگر او نقشی دراین شناسایی داشته باشد، جایگاه وی در حکومت طالبان در افغانستان تأمین خواهد بود.»
به نظر تحلیلگر مسائل شبه قاره، گلبدین حکمتیار از منتقدان سیاست‌های ایران در قبال افغانستان است و از معدود رهبران ارشد جهادی است که با سقوط دولت افغانستان، از حکومت طالبان اعلام حمایت کرده. او در دوران جهاد نقشی مهمی را در جهاد افغانستان داشت.حزب وی یکی از مهمترین احزاب سیاسی آن زمان بود. کارشناس افزود:
«حکمتیار با اتخاذ موضع‌گیری های متفاوتی که در 20 سال گذشته از خود نشان داده به نظر می‌رسد که وی با وجود همه پشتیبانی و لابیگری های که برای گروه طالبان انجام داد، دیگر نباید امیدوار باشد که حتا در ساختار حکومت این گروه نیز جایگاه و نقش مهمی داشته باشد. چون انتظارات حکمتیار بالا است، او فرد جاه طلب است و خود را رهبری می‌داند که باید در رأس قدرت قرار داشته باشد. اما به عنوان یک واقعیت، حکمتیار در درون حزب خود فرد مطرح است و می‌خواهد که با استفاده از جایگاه جهادی حزب اسلامی، ارتباطات خود با کشور های مختلف را تقویت کند.»
رهبر حزب اسلامی افغانستان در ماه ثور سال 1396 پس از حدود 20 سال حضور در پاکستان در توافق صلح با دولت افغانستان به کابل آمد اما بارها مواضع شدیدی علیه حکومت گذشته کشور گرفت و دولت سابق را نیز به حمایت از مخالفان دولت پاکستان متهم کرد؛ اتهامی که همواره رد شد.
گفتنی است با رویکار آمدن حکومت سرپرست طالبان در فغانستان، گلبدین حکمتیار رهبرحزب اسلامی افغانستان ضمن هشدار درباره ایجاد اختلال برای تشکیل دولت جدید، حمایت بی قید و شرط خودش را از اقدام طالبان برای تشکیل دولت اعلام کرد.
رهبر حزب اسلامی افغانستان با تاکید بر اینکه بسیاری از کشورها در صورت تشکیل دولت جدید افغانستان مبتنی بر خواست مردم این کشور این دولت را به رسمیت خواهند شناخت، بار ها گفته است: "ما خواهان آن هستیم که به خواسته افغانستانی‌ها احترام گذاشته شود".
با تسلط طالبان بر افغانستان، شماری از سیاستمداران عمدتا مخالف طالبان شامل احمد مسعود، اسماعیل خان و محمد محقق به ایران سفر کردند.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان نیز در هفته‌های اخیر در رأس هیاتی به ایران رفت و با میانجیگری تهران با شماری از رهبران جبهه مقاومت ملی دیدار و گفتگو کرد.
