بررسی شش ماه زمامداری حکومت طالبان در افغانستان

طالبان، گروهی مسلح است که در دوره جنگ داخلی افغانستان ظهور ‌کرد و طی 30 سال گذشته به یکی از تأثیرگذارترین بازیگران سیاسی در این کشور تبدیل شد.

این گروه پس از 20 جنگ با دولت پیشین افغانستان و اداره بیش از 60 درصد از خاک این کشور، در 15 ماه آگوست دوباره حکومت را با فرار محمد اشرف غنی احمدزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان بدست گرفت.

حالا حکومت آنان با چالش های بزرگی روبرو است، در افغانستان دیگر از حقوق زنان، آزادی رسانه ها، آزادی و برابری اقوام خبری نیست.

احمد سعیدی، دیپلمات پیشین و کارشناس سیاسی افغان در صحبت با خبرگزاری اسپوتنیک افغانستان تاکید دارد که اوضاع افغانستان پس از سقوط جمهوریت روز به روز بدتر می‌شود.

او گفت:

"با گذشت 6 ماه از حکومت طالبان، وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی با گذشت هر روز بدتر شده‌است. فقر، ناتوانایی و مهاجرت به اوج نهایی رسیده است. از سوی دیگر به هیچ صورت طالبان توان مهار کردن مشکلات اقتصادی را ندارند، گرسنگی پریشانی زیادتر شده حتی در بین خود طالبان".

احمد سعیدی

کارشناس سیاسی افغانسان

آقای سعیدی بحران اقتصادی را بزرگترین چالش برای این گروه می‌داند و می افزاید:

"با فیصله تازه که جو بایدن کرده‌است پول‌ها به حکومت افغانستان داده نمی‌شود و از طریق موسسات خیریه در آینده در رفع نیازهای بشردوستانه مردم افغانستان مصرف خواهد شد. همچنان گفته است که 3.5 میلیارد دالر آن صرف غرامت به بازماندگان حملات 11 سپتمبر می‌شود. بناً بعد از این اسعار در افغانستان بلند خواهد شد وضعیت اقتصادی، امنیتی خیلی مردم افغانستان را زمین‌گیر خواهد کرد. ادامه این وضعیت نمی‌تواند حکومت طالبان را تقویت کند، بلکه با گذشت هر روز حکومتش ضعیف‌تر، ناتوان‌تر و بالاخره به سر منزل خواهد رسید که پیش‌بینی اش خیلی متصور است".

احمد سعیدی

کارشناس سیاسی افغانسان

در تازه ترین جو بایدن، رئیس جمهور امریکا هفته گذشته با امضای فرمان اجرایی، 7 میلیارد دالر سرمایه مردم افغانسان را مسدود کرد، براساس این فرمان، 3.5 میلیارد دالر به خانواده های قربانیان 11 سپتامبر داده خواهد شد.

پیرمحمد ملازهی، کارشناس ارشد مسائل شرق آسیا، شبه قاره هند و کارشناس مسائل افغانستان و پاکستان در صحبت با خبرگزاری اسپوتنیک افغانستان بازگشت دوباره طالبان و شکست امریکا در افغانسان را بزرگترین دستآورد عنوان می کند.

آقای ملازهی گفت:

"برداشت از دست آورد وشکست طالبان میتواند کاملا یک امر ذهنی باشد.ممکن است یک فردی برای طالب هیچ دست آوردی قایل نشود وفرد دیگری قایل شود . قضاوت منصفانه ساده نیست گذشته از این تلقی خود طالبان از پیروزی وشکست با دیگران یکسان نیست. طالب همین که به قدرت بازگشته انرا بررگترین پیروزی جهاد خود واخراج امریکا از افغانستان میداند وکاری به قضاوت دیگران ندارد. با این حال اگر واقع بیمانه تر وبی طرفانه تر نگاه کنیم طالب دربخش هائی دست آورد داشته ودر بخش هایئ شکست خورده است. حفظ قدرت برغم مشکلات عدیده خود یک دست آورد.پذیرش طالبان در کشورهای مختلف تحت هرعنوان وبهانه که باشد برای طالب دست آوردتلقی میشود.تقریبا میشود گفت که حکومت طالبان به تدریج دارد واقع بین تر میشود واز قلعه جزمیت فکری دارد خود را بیرون میکشد و به الزامات ادامه قدرت در قرن بیست ویکم تن میدهد این یک دست آورد است. البته که ناکامی هایش بیشتر است هنوز نتوانسته است اعتماد جهانی را جلب کند وبا شناسایی رسمی بین المللی روبرو نیست. درمورد برخورد با زنان تحصیل وفعالیت های شغلی وکار وحضور شان درجامعه قادر به تصمیم گیری نیست این یک شکست است.اقتصاد رانتونسته سر وسامان دهد این شکست است اما درهمان حال امنیت در شهرها وجاده ها نسبت به گذشته بهبود پیدا کرده که دست اورد کمی نیست.یک دولت موقت بوجود آورده که دست آوردی نسبی است اما هنوز درباره بروز کردن قدرت وکسب مشروعیت از انتخابات آزاد وتشکیل پارلمان با موانع جدی ایدئواوژیک مواجهه است که کار تصمیم گیری را دشوار کرده است.این شکستی جدی است.در یک جمله میتوان گفت که طالب یا الزامات ادامه قدرت در قرن ۲۱ درک خواهد کرد ومواضع خود را با شرایط روز تطبیق خواهد داد وباقی خواهد ماند ویا اسیر ذهنیت خود باقی خواهد ماند ودولت مستعجل خواهد شد . انتخاب با خود طالب است".

پیرمحمد ملازهی

کارشناس ارشد مسائل شرق آسیا، شبه قاره هند و کارشناس مسائل افغانستان و پاکستان

او در خصوص بحران اقتصادی و انسانی در افغانستان می گوید که یک امر توجه کنید طالبان به لحاظ فکری تقدیر گرا است وقحطی را خواست خدا وآزمونی الهی میداند که از طرف ذات اقدس نازل میشود بنابراین نگرانی که دیگران دارند احتمالا ندارد.

او افزود:

"راستش را بخواهید من در این دو مورد که طالب راه حل فوری بیابد خوش بین نیستم.اما شما به یک امر توجه کن طالب به لحاظ فکری تقدیر گرا است وقحطی را خواست خدا وآزمونی الهی میداند که از طرف ذات اقدس نازل میشود بنابراین نگرانی که دیگران دارند احتمالا ندارد. آنرا موقتی میداند وخود را مسئول نمی داند.بحران اقتصادی برای طالب جندان مفهوم نیست .لذا رفع آن در اولویت قرار نمی گیرد که درباره آن دغدغه جدی داشته باشد.جامعه روستایی افغانستان توقع اقتصادی زیادی ندارد .شهرها قدری متفاوت است که طالب دنیا را مسئول کمک میداند ونه خود را از این رو بحران اقتصادی آنطور که دیگران فکر میکنند برای طالب مشکلی در این سطح تلقی نمیشود .درنگاه طالب همه چیز دست خدا است وبا اراده الهی قابل حل است اقتصاد هم شامل همین امر است.افغانستان درچهل سال جنگ داخلی واشغال خارجی دوام آورده در دوره طالب هم دوام خواهد آورد با اقتصاد وبی اقتصاد با بحران وبدون بحران زندگی ادامه خواهد داشت وبهایی که مردم با گوشت وپوست خواهند پرداخت برای طالب ایدئولوزیک تقدیر الهی وخارج از اراده انسان است".

پیرمحمد ملازهی

کارشناس ارشد مسائل شرق آسیا، شبه قاره هند و کارشناس مسائل افغانستان و پاکستان