عضویت عربستان در سازمان همکاری شانگهای و پیآمد های آن

نیوزویک: عربستان سعودی به سازمان همکاری شانگهای می پیوندد، ایالات متحده خارج می ماند.

به گزارش اسپوتنیک، نیوزویک می نویسد عربستان سعودی به شریک سازمان همکاری شانگهای تبدیل شده است. کارشناسان خاطرنشان می کنند که از این طریق ریاض در تلاش است تا سیستم روابط خود را با سایر کشورها که قبلاً بیش از حد بر ایالات متحده متمرکز بود، متعادل کند. اما همه اعضای سازمان همکاری شانگهای از چنین شریکی سود خواهند برد.

عربستان سعودی به عنوان یک شریک به سازمان همکاری شانگهای (SCO) پیوسته است. به گزارش نیوزویک، این تصمیم یکی از موجی از ابتکارات دیپلماتیک در خاورمیانه بود که کشورهای منطقه را به چین و روسیه نزدیک کرد.

در حال حاضر، سازمان همکاری شانگهای شامل چین، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان و ازبکستان است. شرکا، علاوه بر عربستان سعودی، ارمنستان، آذربایجان، کامبوج، مصر، نپال، قطر، سریلانکا و ترکیه هستند و ناظران شامل افغانستان، بلاروس و مغولستان هستند. در عین حال، اخیراً وضعیت ایران از ناظر به عضویت کامل سازمان ارتقا یافته است.

همانطور که نویسنده مقاله خاطرنشان می کند، ورود عربستان سعودی به سازمان همکاری شانگهای بخشی از استراتژی این کشور برای بازگرداندن تعادل در سیستم روابط خود با قدرت های خارجی است. به طور سنتی تحت سلطه ایالات متحده بوده است. به علاوه، همانطور که علی الشهابی، کارشناس سیاسی سعودی در مصاحبه با نیوزویک خاطرنشان کرد، "چین و سازمان‌های چندجانبه‌ای که ایجاد کرده نه تنها برای تقویت روابط با چین مهم هستند، بلکه به عربستان سعودی اجازه می‌دهند از روابط چین با سایر کشورها مانند ایران منتفع شوند."

نویسنده مقاله می نویسد: "در همین حال، ایالات متحده به حاشیه رفته است. شهابی گفت: عربستان سعودی در تلاش است تا خلأهای آمریکا را در منطقه پر کند. در عین حال، خود چین نیز وابستگی زیادی به نفت خلیج فارس دارد، بنابراین بیش از دیگران به ثبات منطقه علاقه دارد. به همین دلیل است که عربستان سعودی شروع به مشارکت او در تضمین تعادل کرد."

ودانت پاتل، معاون نماینده رسمی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به اطلاعات مربوط به الحاق عربستان سعودی به سازمان همکاری شانگهای گفت: "این خبری نیست. همانطور که می دانید گفتگوی عربستان سعودی برای پیوستن به سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک شریک مدتی است که ادامه دارد. همانطور که می‌دانید، هر کشوری روابط خاص خود را دارد و من مطمئناً به دولت عربستان سعودی اجازه می‌دهم در این مورد نظر بهتری داشته باشد."

روابط آمریکا و عربستان سعودی از زمان ریاست جمهوری جو بایدن دو سال پیش متشنج شده است. وی از عربستان سعودی به دلیل رعایت نکردن حقوق بشر انتقاد کرد، اما در عین حال از این کشور خواست تا تولید نفت خود را افزایش دهد تا به آمریکا در مهار روسیه کمک کند. ریاض در پاسخ، برعکس، تولید را کاهش داد. بایدن از عواقب این تصمیم به عربستان هشدار داد.

به نوبه خود، ایران، رقیب دیرینه عربستان سعودی، رسماً به سازمان همکاری شانگهای پیوسته و برای پیوستن به برجام ابراز علاقه کرده است. و خود عربستان سعودی برای مدت طولانی به هر دو سازمان چشم دوخته است.

پیش از این، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین به عربستان سعودی سفر کرد و با دیگر رهبران منطقه برای امضای تعدادی توافقنامه بزرگ دیدار کرد. و به زودی با میانجیگری چین، ایران و عربستان سعودی پس از یک وقفه هشت ساله، توافقنامه ای را در مورد ازسرگیری روابط دیپلماتیک امضا کردند. این توافق بیانگر سطح جدیدی از دخالت چین در امور منطقه است. از آن زمان، گزارش هایی مبنی بر آغاز مذاکرات عربستان سعودی برای برقراری مجدد روابط با سوریه، که پس از آغاز جنگ داخلی در سال 2011 از اتحادیه عرب اخراج شد، منتشر شده است.

اما در عین حال، کارشناسان هشدار می دهند که این نشان دهنده قطع روابط بین عربستان سعودی و ایالات متحده نیست - آنها از اهمیت استراتژیک زیادی برای دو کشور برخوردار هستند. اعظم الشدادی، تحلیلگر سیاسی گفت: "هیچ تناقضی بین این رابطه و واکنش عربستان سعودی به میانجیگری چین که هدف آن دستیابی به ثبات در منطقه خاورمیانه است، وجود ندارد.

مدت کوتاهی پس از دستیابی به توافق بین ایران و عربستان سعودی، نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد گفت که روابط ریاض و تهران "در سه سطح دوجانبه، منطقه ای و بین المللی مهم است." به ویژه، ممکن است به آتش بس در یمن کمک کند، جایی که کشورها از جناح های متخاصم حمایت می کنند. و هر سه طرف اصلی درگیری هشت ساله در یمن از این توافق استقبال کردند، اگرچه هنوز بی اعتمادی در این کشور حاکم است.

توافق بین ایران و عربستان سعودی حتی می تواند به نفع ایالات متحده باشد که بیش از حد بر رویکرد نظامی در منطقه متمرکز است. شدادی گفت: ثبات خاورمیانه و رونق اقتصادی کشورهای آن فرصت های اقتصادی بیشتری را با تاکید بر مشارکت در توسعه اقتصاد به آمریکا می دهد، در حالی که پیش از این بر جنبه نظامی، تنش ها و درگیری ها تمرکز می کردند."

در مورد الحاق عربستان سعودی به سازمان همکاری شانگهای، به گفته الشدادی، این به نفع ریاض و خود سازمان است. این به دلیل جایگاه بالای ریاض در سازمان های بزرگ جهانی مانند سازمان همکاری اسلامی و اوپک، "وزن بین المللی زیادی" به سازمان همکاری شانگهای خواهد داد. نویسنده مقاله‌ای در نیوزویک یادآوری می‌کند که عربستان سعودی بزرگ‌ترین اقتصاد در میان کشورهای عربی و سریع‌ترین رشد اقتصادی در میان کشورهای گروه 20 است.