در حالی که قضاوت در مورد میزان موفقیت نبرد هفده سالۀ امریکا در افغانستان، یکی از پرسش‌های اساسی در برابر مردم و کنگرس امریکا و اذهان عامه در درون افغانستان است، وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) بخشی از اطلاعات مهم مربوط به این جنگ را در اختیار عام قرار نمی‌دهد.
شمار دقیق نظامیان افغانستان که در جریان جنگ با گروه‌های تروریستی در این کشور کشته می‌شوند، یکی از موارد اساسی است که گفته می‌شود پنتاگون همواره برای فاش نشدن رقم دقیق آن، در پی پنهان کاری بوده است. در کنار آن، پنتاگون از شمار سربازان افغانستان را که مراحل آموزش و آمادگی را سپری کرده اند نیز، رقم دقیق ارایه نمی‌کند.
در گزارش فصل آخر، ادارۀ ویژۀ بازرسی ایالات متحده در بازسازی افغانستان (سیگار) که به کنگرس این کشور ارایه شده، هیچ آماری در این موارد درج نشده است.
وزارت دفاع افغانستان اما می‌گوید که آمار قربانیان جنگ در میان نظامیان افغانستان، به صورت سالانه در اختیار رسانه‌های قرار می‌گیرد.
محمد رادمنش معاون سخنگوی وزارت دفاع افغانستان در این زمینه می‌گوید:
«در آخر هر سال که مربوط به سال افغانستان است [اشاره به تقویم خورشیدی] ما این معلومات را به رسانه‌ها می‌دهیم، در سال گذشته ما در حدود ۲۶۰۰ نفر تلفات داشته ایم که به رسانه‌ها گفتیم و در آینده هم به رسانه‌ها می‌گوییم. در آخر هر سال نه‌تنها همه مسایل هم تلفات اردو، هم تلفات دشمن و هم اندازۀ تخریبات را با مردم خود شریک میسازیم.»
معاون سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، می‌گوید سیتسم موجود در نهادهای امنیتی افغانستان اجازۀ پنهان‌کاری در این زمینه را نمی‌دهد:
«ما برای هر سربازی که شهید می‌شود یا صاحب منصب و جنرالی که شهید می‌شود اسناد تهیه می‌شود، هر شهید اسنادش به وزارت شهدا و معلولین می‌رود و مطابق وظیفۀ که اجرا می‌کند امتیازات دریافت می‌کند. این پروسه جای هیچ پنهان‌کاری را نمی‌ماند.»
اما آمار قربانیان نظامی افغانستان، تنها موردی پرسش‌برانگیز نیست. بحث شما ساحات تحت کنترول طالبان یکی از موضوعات اساسی و غیر آشکار در قضیۀ افغانستان است.
ادارۀ ویژۀ بازرسی ایالات متحده در بازسازی افغانستان (سیگار) می‌گوید که نیروهای نظامی امریکا، مانع اصلی بر سر اعلام شدن میزان مناطقی استند که در افغانستان تحت کنترول گروه طالبان قرار دارند.
جان سپکو، بازرس ویژۀ امریکا برای بازسازی افغانستان در یک گفتگو با نشریۀ Stars and Stripes گفته است:
«فهرست مناطق تحت کنترول یا تحت تأثیر دولت افغانستان آخرین شاخص برای آن است تا کنگرس امریکا و مردم ایالات متحده بتوانند، موفقیت شانزده سال جنگ امریکا در افغانستان را بر اساس آن قضاوت کنند.»
به گفتۀ او در گزارش این سازمان فهرستی از مناطق تحت کنترول حکومت افغانستان وجود دارد که نشان می‌دهد طالبان بر مناطق بیشتری در افغانستان حاکمیت یافته و شمار شهروندان افغانستان در ساحۀ خارج از کنترول دولت افزایش یافته است.
چند روز پیش از نشر این گزارش، بازرس وزارت دفاع امریکا اعلام کرد که «در ماه اکتوبر سال ۲۰۱۷ از شمار ۴۰۷ ساحۀ مختلف در افغانستان ۵۶ درصد در تصرف دولت بوده، بر سر حاکمیت ۳۰ درصد نبرد جریان دارد و ۱۴ درصد زیر حاکمیت مخالفان دولت است.»
ارقامی که در مقایسه با دو سال پیش کاهش حاکمیت دولت را نشان می‌دهد. بر اساس آمار این اداره در نومبر سال ۲۰۱۵، دولت افغانستان کنترول ۷۲ درصد خاک این کشور را داشته است، ۲۱ درصد مورد نزاع بوده و ۷ درصد در کنترول طالبان بود.
در آخرین روز از سال ۲۰۱۷ میلادی، شبکۀ بی‌بی‌سی نیز گزارش از وضعیت کنترول مناطق مختلف افغانستان توسط دولت و مخالفان مسلح را نشر کرده است.
شبکه‌ای از گزارشگران بی‌بی‌سی در سراسر افغانستان با بیش از ۱۲۰۰ نفر از منابع محلی در هر کدام از ۳۹۹ ولسوالی این کشور حرف زدند تا تصویری همه‌جانبه از حملات شورشیان در همین دوره زمانی به دست آورند.
«نتیجه این گزارش تحقیقی نشان می‌دهد که حدود ۱۵ میلیون نفر یعنی نصف نفوس افغانستان، در مناطقی زندگی می‌کنند که یا در کنترل طالبان قرار دارد و یا به صورت علنی در آنها حضور دارند و به طور مرتب مورد حمله آنها قرار می‌گیرد.»
میزان پیشرفت آنها فراتر از مرکز اصلی شان در جنوب افغانستان، در مناطق شمالی، غربی و شرقی خیلی بدیهی است. مناطقی از جمله سنگین، موسی‌قلعه و نادعلی در هلمند که نیروهای به رهبری آمریکا پس از راندن طالبان از قدرت در سال ۲۰۰۱ از دست این گروه خارج کردند، از ۲۰۱۴ به این طرف به دست طالبان سقوط کرده است.
«مطالعه بی‌بی‌سی نشان می‌دهد که طالبان حالا ۱۴ ولسوالی افغانستان (چهار درصد از خاک کشور) را در کنترل کامل خود دارند. همچنین در ۲۵۳ ولسوالی دیگر (۶۶ درصد از افغانستان) حضور فعال و علنی دارند. بی‌بی‌سی در جریان تحقیق دریافت که در ۱۲۲ ولسوالی (اندکی بیشتر از ۳۰ درصد کشور) طالبان به طور علنی حضور ندارند. این مناطق به عنوان مناطق در کنترل دولت نام گذاری شده است اما به این معنا نیست که در این مناطق هیچ رویداد خشونت‌باری رخ نمی‌دهد.»
اما حکومت افغانستان این گزارش بی‌بی‌سی را فاقد اهمیت خوانده است. شاه حسین مرتضوی سرپرست دفتر سخنگوی رییس‌جمهور افغانستان در بارۀ این گزارش گفته است: «چند واقعیت در گزارش نادیده گرفته شده است.»
مرتضوی در متنی به انتقاد از عنوان این گزارش بی‌بی‌سی «۷۰ درصد افغانستان در معرض تهدید طالبان قرار دارد» به پاسخ این گزارش پرداخته و در صفحۀ فیسبوکش نوشته است:
«شلیک یک فیر دزدانه در یک قریه و یک مسیر نشانگر فعال بودن این گروه نمی‌باشد. بنابراین عنوان ۷۰ درصد برای فعالیت طالبان در ساحه، یک آمار کاملا مبالغه آمیز می‌باشد. شاید اگر بی بی سی برای گزارش خود این عنوان را انتخاب می‌کرد: "طالبان در ۴ در صد کنترول دارد" کسی به گزارش اهمیت نمی‌داد.»
او از ضعف طالبان و نداشتن رهبری واحد این گروه نیز یاد کرده است:
«طالبان رهبری واحد ندارند. میزان فرماندهان طالبان که طی سال جاری کشته شده است، نسبت به هرزمان دیگر بیشتر است. فرماندهان طالبان در هیچ جا خودرا مصوون احساس نمی‌کنند. حداقل در یک شب سه الی چهار بار مکان‌های خود را تغییر می‌دهند.»
به هر حال، هیچ‌کس آمار دقیقی از میزان مناطق تحت کنترول طالبان و دولت در افغانستان ارایه نکرده است، آن‌چه واضح است این است که نیروهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده پس از هفده سال نبرد در افغانستان هنوز اطلاعات کافی از مناطق تحت تسلط طالبان در اختیار ندارند و یا نمی‌خواهند این آمار منتشر شود تا مدرکی برای قضاوت نحول عملکرد آنها در طول نبرد شان افغانستان با هدف اعلام‌شدۀ تأمین امنیت در این کشور باشد.
