افغانستان میدان زورآزمایی ایران و امریکا خواهد شد

© Photo / ARG / ARGارگ ریاست جمهوری افغانستان
ارگ ریاست جمهوری افغانستان - اسپوتنیک افغانستان
عضو شوید
تهران قصد دارد از طریق گروه‌های حمایتی اش، منافع امریکا را در افغانستان به چالش بکشد.

اسپوتنیک به نقل از farsi.ru در روزهای اخیر مقامات امریکایی از «مداخله ایران در افغانستان» ابراز نگرانی کرده‌ و گفته‌ است که تهران در تلاش است از طریق گروه‌های حمایتی اش، منافع امریکا را در افغانستان به چالش بکشد.
جنرال کنت مکنزی، قوماندان قوایی مرکزی امریکا پس از افزایش تهدیدات و نگرانی‌ها ناشی از مداخله ایران در جنگ افغانستان به کابل آمد. او سه روز در کابل ماند و در دیدار با نیروهای کشورش به تحلیل وضعیت و مهار اقدامات احتمالی ایران پرداخت. منابع می‌گویند که هشدارها و تهدیدات ایران، آجندای اصلی سفر این نظامی بلند پایۀ امریکایی به کابل بوده است.
همزمان، ابراهیم طاهریان، دیپلمات‌ ایرانی به کابل آمد و در دیدار با رهبران حکومت افغانستان، نگرانی‌های کشورش را در بارۀ اقدامات اخیر امریکا در میان گذاشت. طاهریان افغانستان‌ شناس ماهر است.

نگرانی جنرال مکنزی از فعالیت‌های ایران برضد امریکا در افغانستان - اسپوتنیک افغانستان
نگرانی جنرال مکنزی از فعالیت‌های ایران برضد امریکا در افغانستان

به دنبال سفر طاهریان به کابل، تادامیچی یاماماتو، نماینده ویژۀ سازمان ملل متحد در کابل به تهران رفت تا از مسوولان ایرانی بخواهد که افغانستان را در رقابت‌ های‌ شان با امریکا دخیل نسازند.
تردد دیپلومات‌ها و نظامیان ایرانی و امریکایی به کابل نشان می‌دهد که منازعۀ ایالات متحده امریکا و جمهوری اسلامی ایران به خاک افغانستان کشیده شده است. امریکا و ایران از سال‌ها بدین‌سو در کشورهای خاورمیانه به شمول عراق، یمن، سوریه و لبنان درگیر جنگ‌های نیابتی بودند.

ایران از کشورهایی بود که از برچیدن رژیم طالبان در افغانستان حمایت کرد. طالبان هنگام حاکمیت‌ شان در کابل، بزرگترین تهدید در برابر ایران بودند. طالبان در سال 1377 قنسلگری ایران را در مزارشریف آتش زدند و دست‌کم 10 دیپلومات‌ ایرانی را کشتند. رهبران مقاومت برضد طالبان اذعان می‌کنند که ایران، روسیه و هند سه کشور حامی مقاومت برضد طالبان بودند.
اما رفته رفته همکاری جمهوری اسلامی با امریکا در افغانستان، به مخالفت و دشمنی انجامید. ایران در پی تأمین روابط با طالبان برآمد و به اعضای خانوادۀ شماری از بلندپایگان طالبان پناه داد. در این اواخر، مقامات ایرانی روابط و تماس‌شان را با طالبان تأیید کردند. اما گفتند که در پی همکاری نظامی و تسلیحاتی با طالبان نیستند و به اصل روابط دولت با دولت متعهد می‌باشند. اما مقامات محلی در جنوبِ غرب افغانستان، بارها از همکاری نظامی و تسلیحاتی ایران با طالبان سخن زدند.

بته ایران اهرم‌های فشار زیادی دارد که برای امریکا چالش‌برانگیز است. حضور دست‌کم 3 و نیم میلیون مهاجر افغان در ایران، فرصت خوبی برای تهران فراهم کرده که از آن‌ها در راستای تحقق اهداف و برنامه‌هایش استفاده کند. ایران یکی از بزرگترین شرکای اقتصادی و بازرگانی افغانستان است. روابط اقتصادی میان دو کشور به مرز چهار میلیارد دالر رسیده است. ایران در افغانستان نفوذ گستردۀ فرهنگی، تاریخی و اجتماعی دارد. نزدیک به 25 درصد جمعیت افغانستان پیروان مذهب اهل تشیع هستند. ایران روابط بسیار عمیق با آن‌ها دارد. البته روابط و تماس‌های جمهوری اسلامی منحصر به پیروان اهل تشیع نبوده است. تهران تلاش کرده با تمام اقتشار سیاسی و گروه‌های اجتماعی روابط داشته باشد. روابط عمیق ایران با قشر سیاسی افغانستان پس از کشته‌ شدن قاسم سلیمانی فرمانده قدس سپاه پاسداران روشن شد. تقریباً اکثریت رهبران سیاسی از جمله حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین، عبدالله عبدالله رییس اجراییه، حنیف اتمر، نامزد ریاست جمهوری، کریم خلیلی و محمد محقق، رهبران جامعۀ اهل تشیع، تسلیت‌نامه نوشتند و با جمهوری اسلامی ابراز همدردی کردند. 

افغانستان و چهار کشور دیگر از ایران خواستار دریافت غرامت شدند - اسپوتنیک افغانستان
افغانستان و چهار کشور دیگر از ایران خواستار دریافت غرامت شدند

اشتراکات وسیع و گستردۀ دو کشور، بستر مساعدی را به تهران فراهم می‌سازد که با دست باز در افغانستان اهداف و برنامه‌هایش را دنبال کند.

وقتی روابط ایران و امریکا تا مرحلۀ درگیری نظامی پیش رفت، کابل اعلام کرد که اجازه نمی‌دهد از خاکش علیه کشور دیگر استفاده شود. ایالات متحده امریکا در مرزهای ایران با افغانستان چند پایگاه مهم نظامی دارد: پایگاه‌های شیندند، شورابک و قندهار.
در دورۀ حکومت وحدت ملی سیاست بی‌طرفی افغانستان در قبال کشورهای منطقه به ویژه ایران تغییر کرد. برهم‌ خوردن توازن در سیاست خارجی سبب شد که کشورهای منطقه در قبال حمایت از دولت مرکزی افغانستان تجدید نظر کنند. پایان بی‌طرفی در سیاست خارجی فرصت مغتنمی به طالبان بود. آن‌ها توانستند روابط و مناسبات‌ شان را با کشورهای منطقه گسترش ببخشند.

علاوه بر این، کابل و تهران روی برخی مسایل کلیدی درگیر هستند. منازعۀ برسر «آب» میان دو کشور هرازگاهی سرخط خبرها می‌شود. بحث تولید و قاچاق مواد مخدر، روابط تهران با طالبان و سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی در افغانستان، همواره به تنش لفظی و دیپلوماتیک میان دو کشور انجامیده است.
در شرایطی‌که امریکا به دنبال توافق با طالبان و خروج از افغانستان است، بالا گرفتن درگیری با جمهوری اسلامی، قطعاً روی اهداف پیش روی واشنگتن در منطقه و افغانستان اثرگذار است. امریکا، ایران را از بازی افغانستان خارج کرده است. تهران تنها همسایه‌ای است که در مذاکرات صلح نادیده گرفته شده. ایران هم دست روی دست نگذاشته و روابط و تماس‌هایش را با طالبان افزایش بخشیده است. بالا گرفتن رقابت میان امریکا به عنوان شریک راهبردی کابل و ایران همسایۀ با نفوذ افغانستان، روی اوضاع ناپایدار و متزلزل جاری اثر می‌گذارد. تنها یک سیاست متوازن و بی‌طرف می‌تواند از میزان آسیب‌پذیری این کشور بکاهد.

نوار خبری
0
برای شرکت در گفتگو
ورود به سیستمیا ثبت نام کنید
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала