اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با طلوعنیوز، به ویژه آنچه که در بارۀ حضور کنونی کم تر از دوهزار پناهجوی افغان در جنگ سوریه گفته است، با واکنشهای مختلف مواجه شده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان در مصاحبه با اسپوتنیک افغانستان میگوید که قانون اساسی، منافع ملی و سیاست خارجی افغانستان اجازه نمیدهد تا اتباع افغانستان به جز تحت پرچم افغانستان در سایر کشورها وارد جنگها و منازعات منطقوی شوند.
گران هیواد – سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان با اشاره به اینکه دولت افغانستان در آوردن صلح پایدار در افغانستان در سطح کشورهای منطقه و همسایه رابطه تنگاتنگ با دولت ایران دارد، از جانب دولت افغانستان بخاطر حمایت ایران از نظام جمهوری اسلامی افغانستان و تحکیم دستاوردهای افغانستان ابراز امتنان کرد.
اما حضور اتباع افغانستان در لشکر فاطمیون را مغایر قانون اساسی افغانستان خوانده، گفت:
"در مورد حضور اتباع افغان به خصوص در لشکر فاطمیون، افغانستان نظر متفاوت دارد، قانون اساسی، منافع ملی و قانون اساسی افغانستان اجازه نمیدهد تا اتباع افغانستان به جز تحت پرچم افغانستان در سایر کشورها وارد جنگها و منازعات منطقوی شود بنا حضور اتباع کشور در صفوف جنگیهای کشورهای دیگر مغایر قانون اساسی افغانستان دانسته و آنرا تایید نمیکنیم."
چندی پیش محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفتوگویی با طلوعنیوز گفته که ایران، شهروندان افغانستان را از بهر پیکار با داعش در سوریه پشتیبانی کردهاست و هماکنون نیز کمتر از دوهزار تن این شهروندان افغانستان، در سوریه هستند.
مسعوده کروخیل، عضو مجلس نمایندهگان این کار را خلاف کنوانسیونهای بینالمللی و حقوق پناهندهگان میداند. و حکومت افغانستان را در امر متوقف ساختن این مسئله ناکام میداند.
این عضو مجلس نمایندهگان میگوید:
"در رابطه به صحبتهای وزیر خارجه ایران باید بگویم که با کمال جرات مثل اینکه این جنگجویان تبعه کشور خودشان باشد به جنگ سوریه میفرستد و این ضعف و بیچارگی حکومت ما را نشان میدهد. حتی وزیر خارجه افغانستان پیشنهاد میکند در صورتیکه نیروهای خارجی از افغانستان بیرون شود ما میتوانیم که لشکر فاطمیون را در مبارزه با داعش و تروریزم در افغانستان بفرستیم. و از سوی دیگر آقای محب از اینجا میرود به ایران با آنها پیوند دوستی را محکم میسازد، به نظر من این نهایت جسارت وزیر خارجه ایران را نشان میدهد و نهایت کم زوری و بیچارگی حکومت افغانستان را نشان میدهد و این یک مداخله کاملن مستقیم است".
خانم کروخیل افزود: "به عوض اینکه فرزندان ما در ایران مصروف تعلیم، تحصیل، و درس باشند اما با کمال تاسف آنها به جنگهای نیابتی دیگر کشورها میروند، و قربانی میشوند حتی تجربه جنگ ایران و عراق نشان داد که مهاجرین أفغان در آن جنگ قربانی شدند، و حالا هم از این مهاجرین در جنگ سوریه استفاده میشود این پیام منفی است و همه مردم افغانستان را به تشویش ساخته است من حیران استم که ما چگونه همسایهها داریم و آنها چگونه در کمین ما نشسته اند و چه نیت بد در قبال ما دارند."
خالد سادات، کارشناس سیاسی به این باور است که لشکر فاطمیون و لشکر زنبیون بخشی از سیاستهای ایران اند که از آنها برای تحکیم نفوذ و قدرت ایران در منطقه استفاده میشود و در راستای مبارزه با تروریزم در افغانستان مفید نخواهند بود.
وی در رابطه به چگونگی استفاده از لشکر فاطمیون در افغانستان میگوید:
"من فکر میکنم این لشکر به هیج وجهه نمیتواند در افغانستان مفید باشد چون افغانستان یک نظام دارد یک حکومت مستقل دارد و نیروی نظامی دارد، و هر گروه که منافع ملی افغانستان را به خطر مواجه سازد نیروهای نظامی حاضر اند که در مقابل آنها بجنگند. و باید خود حکومت افغانستان در مقابل همه گروههای تروریستی بجنگد. بنا بر این لشکر فاطمیون برای قدرت منطقوی ایران ساخته شده و در افغانستان اصلن نمیتوانند مفید تمام شوند".
براساس اظهارات وزیر امور خارجه ایران در مورد شکلگیری و منطق ایجاد لشکر فاطمیون در ایران و فرستادن مهاجران افغان به جنگ سوریه از سوی ایران، حدود دو هزار اتباع افغانستان که به گفته وی به شکل داوطلبانه به آنجا رفته اند، هنوز هم در سوریه میجنگند و ایران آمادهاست در صورت نیاز نیروهای بیشتر به این کشور بفرستد.