پیش از این، بسمالله محمدی، سرپرست وزارت دفاع ملی افغانسان برای بررسی وضعیت امنیتی و ارزیابی نیروهای امنیتی وارد بلخ شده بود.
آقای محمدی، در این سفراش از آمادگی نیروهای امنیتی افغان برای واپسگیری ساحات از دسترفته به دست گروه طالبان، خبر داد و افزود که استحکامات در کمربندهای شهرها صورت گرفته و برنامه برای آزادسازی ولسوالیها روی دست گرفته شده است.
در مورد این که تا چه اندازه اظهارت آقای محمدی به واقعیت مطابقت دارد و همچنان آیا نیروهای دفاعی و امنیتی امکانات کافی در اختیار دارند تا دوباره ساحات از دسترفته را به کتنرول خود دربیاورند، عتیقالله امرخیل، فرمانده پیشین نیروی هوایی افغانستان و کارشناسان مسائل نظامی مقیم کابل به اسپوتینک افغانستان گفت:
«امروز دولت افغانستان تقریباً 350 هزار قوتهای امنیتی و دفاعی مانند زرهپوش، توپچی و همچنان قوای هوایی با این که ناچیز است را هم دارند، ولی طالبان هیچ چیز این ها را ندارند. اگر به واقعیت اینها (دولت افغانستان) بتوانند قوتهای خود را تنظیم، با دسیپلین، با قوانین، با حساس وطنپرستی و نظامی آنها را آراسته بسازند، به نظرم بهترین قوت خواهد بود».
وی افزود: هیچ وقت در تاریخ افغانستان به همین اندازه قوت را کس نداشت، من قبول میکنم که در حکومت داکتر نجیب یک اردوی مدرن و منظم، اردوی که دارای تعلیم و تریبه عالی، ایدئولوژی و حساساتی عالی بود، وجود داشت.
به گفته جنرال امرخیل، نقص اساسی در رهبری و تعینات سکتور امنیتی و صفوف نیروها است.
فرمانده پیشین نیروی هوایی افغانستان میگوید:
«در راس رهبری عمومی قوتها، اشخاص و افراد قرار دارند که بعضی شان مسلکی نیستند و بعضی شان به مسائل قومی و زورمندان وغیره ارتباط دارند. قرار دادن افراد بی مسلک دلیل سقوط ولسوالی ها است، چون افراد نتوانستند یک جنگ منظم را راه اندازی نمایند».
با وجود اینکه دولت افغانستان از امکانات و بعضی توانایی ها حرف میزند و در کنار این که نیروی خیزش مردمی نیز وجود دارد، چرا نتوانسته است به واپسگیری ولسوالیها سرعت ببخشد، جنرال افغانستان گفت:
«مسئله اول، مسئله ملکی است که مخالفین دولت افغانستان در خانههای افراد ملکی جابجا میشوند و مسئله دوم این است که مخالفین دولت پس از تصرف ولسوالیها، این مناطق را ماینگذاری میکنند، دولت چون تانکهای «ماین کفان» ندارد، حرکت بطی صورت میگیرد چون دولت نمیخواهد افراد ملکی قربانی شوند. پاک کردن و عبور از ماینها نیاز به وقت است».
به گفته وی، از نقطه نظر نظامی کنُد بودن قوتها در عملیاتها قابل تایید نیست.
کارشناس مسائل نظامی در افغانستان افزود:
«حرکت نظامی و حرکت تعرضی از خود خصوصیات، سرعت حرکت و اجرای عملیات دارد و اگر مطابق آن انجام نشود، طبعاً که حرکت بطی صورت میگیرد».
پیش از این، بسمالله محمدی، سرپرست وزارت دفاع ملی افغانستان از واپسگیری ولسوالی کلدار و چندین ولسوالی دیگر خبر داده بود.
در مورد پیشروی ارتش افغانستان و همچنان در مورد این که چی مدت زمان برای واپسگیری ولسوالیهای از دسترفته نیاز است، آقای امرخیل گفت:
«به این ارتباط دارد، اگر دولت یک پلان منظم نظامی را به وجود آورده بتواند و یا آورده توانسته باشد، هنوز زمان کافی است کدام بحران بهوجود نیامده و کنترول از دست نرفته است، اما اگر به همین منوال پیش میروند که حرکت فعلاً شان خیلی ضعیف است، به نظر نمیرسد که در آینده نزدیک ولسوالیهای دوباره به کنترول بیاورند».
سپرست وزارت دفاع افغانستان که برای بررسی اوضاع امنیتی ولایت های شمال کشور به بلخ رفته بود، گفته به زودی عملیات پس گیری ولسوالی های تصرف شده توسط طالبان، آغاز خواهد شد.
این در حالی است که نیروهای دولتی روز دوشنبه (4 اسد) پس از نزدیک به یکماه، مرکز ولسوالی کلدار را از نزد طالبان پس گرفتند. ولسوالی یی که در پنجاه کیلومتری حیرتان، یکی از بزرگترین بندرهای بازرگانی کشور قرار دارد.
طالبان در سه ماه پسین جنگ را در برابر نیروهای دولتی شدت بخشیدهاند و مرکزهای بسیاری از ولسوالیها را به دست گرفتند.
اما اکنون وزارت دفاع میگوید که به زودی تمامی ولسوالیها را از نزد طالبان پس خواهند گرفت.