کارشناس: ویران شدن بندها در اثر جنگ ها و کاهش بارندگی مردم افغانستان را دامنگیر کم آبی کرده است

کارشناسان گفتند، که خشک سالی در افغانستان ابعاد مختلف دارد و داشته و که در درازای سالهای پیهم به ویژه پس از آمدن به اصطلاح امریکا برای بازسازی و نوسازی و ساختار یک حکومت خوب به کمی آبی توجه صورت نگرفت.

به گزارش اسپوتنیک، عبدالسلام حقانی معاون اداره نگهبانی از محیط زیست گروه طالبان اعلام کرد، که در حال حاضر 21 میلیون نفر در افغانستان به دلیل تأثیرات تغییرات آب و هوایی که دهه‌ها جنگ، افغانستان ها را به شدت آسیب‌پذیر کرده است، به آب آشامیدنی پاک دسترسی ندارند.

به گفته دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا/OCHA)، یکی از پیامدهای مشهود تغییر اقلیم در افغانستان کمبود آب آشامیدنی است.

بر پایه گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا/OCHA)، افغانستان در سال 2023 با بدترین خشکسالی خود در 30 سال گذشته روبرو بود، که در نتیجه کیفیت آب آشامیدنی در 30 ولایت افغانستان به شدت بدتر شد و اکثریت افغانستانی ها اکنون در معرض خطر بیماری های مختلف قرار دارند. در اثر خشکسالی طولانی، 42 درصد منابع آبی کشور خشک شده و 75 درصد از اراضی مناطق شمالی، غربی و جنوبی کشور دچار بیابان زایی شده است که امنیت غذایی افغانستان را تهدید می کند.

محمد حکیم تورسن کارشناس مسایل سیاسی، نظامی، اقتصادی به این پرسش خبرنگار اسپوتنیک، که در حال حاضر مردم چگونه با مشکل کم آبی کنار می آیند و چگونه می توان آن را حل کرد؟ گفت:

"خشک سالی در افغانستان ابعاد مختلف داره و داشته و که در درازای سالهای پیهم به ویژه پس از آمدن به اصطلاح امریکا برای بازسازی و نوسازی و ساختار یک حکومت که در خدمت مردم باشه هیچ نوع توجه در پیوند با مشکلاتی که مردم را برای همیشه نجات می داد، یعنی بندهای برق و یا بندهای آبگردان که افغانستان 75 میلیارد متر مکعب آب شیرین در اختیار دارد،انجام نشد. ولی متاسفانه اکنون مردم از کم آبی رنج می بره و در 20 سال گذشته میلیاردها دالر به حکومت پیشین افغانستان سرازیر شد، اما اصلا توجه صورت نگرفت. و دیگر اینکه جنگل های افغانستان که در اقلیم و آب و هوای افغانستان اثر گذار بوده متاسفانه از 45 سالی که پاکستان مستقیم و یا غیر مستقیم به داخل افغانستان مداخلاتی آشکارا و انکار ناپذیر داشته و در قطع جنگلاتی کنر، نورستان، پکتیا، پکتیکا، خوست و ده ها جای دیگه افغانستان پرداخته و به شکل بی رحمانه جنگل های افغانستان قطع شده و طبیعی است که این اثرهای خود را بالای آب و هوای افغانستان گذاشته و می گذارند و در پهلویش تا این مشکل ها برداشته نشه جلو همچون مداخلات گرفته نشه حل شدن کمبود آب ناممکن است".

او در ادامه گفت: "دیگر این که در جریان 45 سال به نام های مختلفی که به نام مجاهد و جهاد مقاومت و نمیفهمم طالب و گروه های مختلف که در افغانستان فعالیت داشتند و دارند، آنها بیشتر در ویرانی بندهای کوچک و خورد و ریزه ای که از سوی خود مردم ساخته شده بود سهم داشتند و این بندها را از بین بردن و انفجارش دادند. اکنون همه ای زیربناها و روبناهای ما در این کشور متاسفانه که آسیب دیده است. بنا راه بیرون رفت و گریز از خشکسالی افغانستان که ما داریم، که مانند کنر، پنجشیر، گلبهار، فرض مثال سالنگ و دریای آمو و هلمند و ده ها دریاهای پر از آب که به کشورهای همسایه به خصوص اکثریت این آبها پاکستان میره تا ده اونجا بندهای آبگردان و بندهای برق ساخته میشه و این ناممکن است، دیگه این که آب پنجشیر اگر اینطور دلسوزی شوه که با امکانات آب دریای پنجشیر به دریای کابل انتقال داده شود تا حداقل چند بندی ساخته شود که تا بتوانه امو کمبود ذخیره های آبی که موجود است او را بتوانه در نقاطی که اونجا جذب میتانه شوه بندهای ساخته شود که تا خلا و یا کمبودی ها شهر کابل را که نزدیک به شش میلیون انسان در آنجا زندگی می کنه که دچار کمبود آب نوشیدنی است.

او همچنان افزود: " سازمان ملل به جای گزارش دست به کار شود و راهکار برای حل مشکل بدهد. کم آبی را مردم افغانستان با گوشت و پست خود حس می کنند. اما برای برداشتن همین مشکل هیچ سازمانی طرح و برنامه ای نداشته است".

یحیی چاووش کارشناس دیگر در این باره دیدگاهش را چنین بیان داشت:

"بلی، همین طوری که معاون ریاست محیط زیست گروه طالبان گفته است، در بیشتر شهرهای بزرگ افغانستان مردم به مشکل آب آشامیدنی بهداشتی روبرو هستند. طوری که آنها گفتند، منظورشان آب آشامیدنی بهداشتی باشه. در شهرهای بزرگ به ویژه در شهر کابل و شهرهای پرجمعیت افغانستان نسبت خشکسالی پی در پی که در افغانستان آمده سطح آبهای زیرزمینی بسیار پایین افتاده و همچنین در بسیاری از نقاط نسبت پایین بودن سطح آب و مخلوط شدن آب های فاضلاب چاها در شهرها و آب زیر زمینی، آب بهداشتی بسیار به کمبود روبرو است. به ویژه در همین موقع سال در قسمت ولسوالی ها و ده ها و قریه های دور افتاده آب آشامیدنی نسبتا بهداشتی دستیاب میشه، ولی در شهرهای بزرگ مانند شهر کابل و دیگر شهرهای پر جمعیت افغانستان، مردم به کمبود وضعیت آب آشامیدنی بهداشتی روبرو هستند و از این رهگذر برخی بیماری ها به وجود آمده است. کمک های سازمان های بشردوستانه و کمک رسانی جهانی در این قسمت کافی نبوده و نیست و بسیار کم توجه و بی توجه هستند. به همین نسبت سطح بیماری در شهرهای بزرگ در یکتعداد از شهرها نسبت خرابی هوا و همچنین کمبود آب آشامیدنی بهداشتی مردم به مشکلات بهداشتی روبرو شده است. آب آشامیدنی از جاهای دور از سوی برخی موسسه ها و شرکت ها و کمپنی های شخصی به جای اینکه از سوی ریاست های آبرسانی آب پخش شود، از سوی شرکت های پخش می شود. و این کمپنی های شخصی آب را به خانه ها و بعضی جای پخش می کنند و می فروشند. آب که پیش از این مردم رایگان به دست می آوردند، اکنون می خرند و این مشکلی است که دامنگیر مردم افغانستان شده است".

خطرات خشکسالی در افغانستان

جوامع بشری از تأثیرات خشکسالی ها زیان زیادی را متحمل گردیده اند و خشکسالی های که در دوره های مختلف در این کشور رُخ داده است تأثیرات منفی ناگواری را در زراعت، محیط زیست و منابع آبی بجا گذاشته که هنوز هم تأثیرات آن ادامه دارد و به زمان بیشتر نیاز است تا ذخایر آبی کشور به حد نورمال باز گردد. افغانستان تقریباً همه ساله توسط خشکسالی های موسمی متضرر می شود، بالاتر از 80 درصد اقتصاد مردم متکی به زراعت و مالداری بوده از این رو خشکسالی باعث تهدید امرار معیشت، سطح نازل درآمد و کاهش روند فقرزدایی می شود. خطرات خشکسالی در کناره های وادی هلمند شمال، شمال غرب و مناطق مرکزی نسبتاً بیشتر بوده و در مناطق شرقی وشمال شرقی کشور به کمترین میزان آن دیده می شود. در کشور خشکسالی ها دوره های تناوبی 10 تا 15 سال داشته که خشکسالی 1999 – 2001 و خشکسالی 2018 شدید ترین خشکسالی ها در کشور محسوب گردیده است. خشکسالی در این سال بیشتر از دو سوم کل جمعیت کشور( 22 ولایت از مجموع 34 ولایت) را متأثر ساخت، که از این میان، 10.5 میلیون نفر شدیداً متضرر شده اند، در ماه دسمبر 2018 از میان کل آسیب دیدگان، 13.5 میلیون نفر در مرحله "بحران" یا شدیدترین مرحله مصؤنیت غذایی قرار گرفته و 300,000 نفر از خانه های شان بیجا شده اند. این خشکسالی یکی از تأثیر گذارترین خشکسالی ها در سالهای اخیر در کشور بوده است. افزایش تکرار خشکسالی ها در آینده ممکن سبب کاهش تولید برق آبی (Hydropower) شده و اثرات منفی قابل ملاحظه ای را روی تولید برق در کشور نیز به جا بگذارد.